Pedagogiczna kategoria błędu : teoretyczne konteksty - praktyczne inspiracje dla edukacji wczesnoszkolnej

"Błąd obciążony jest negatywną konotacją, w szkole jest podstawą oceniania, a zdarza się, że logika nauczycielskiego działania polega na przygotowywaniu takich zadań, aby ucznia »złapać« na błędach. Rzadziej natomiast obecne jest w myśleniu pedagogicznym przekonanie, że błąd to informacja o procesie rozwoju dziecka, o jego rozumowaniu, o podejmowanych przez nie strategiach rozwiązywania problemu itd. Można postawić tezę, że w praktyce edukacyjnej błąd postrzega się bardziej jako środek selekcji, mniej zaś jako środek aktywizacji dziecka. Ten drugi aspekt myślenia o błędach w procesie uczenia się, wciąż słabo akcentowany i doceniany, stał się tematem mojej publikacji. W przedstawianiu różnych aspektów błędów dominują w niej więc interpretacje pedagogiczne.

Popełnienie błędu przez ucznia może być dla nauczyciela skarbnicą wiedzy o przebiegu procesów poznawczych u niego, o jego wiedzy osobistej, z którą wchodzi w edukację, o znaczeniach, jakie nadaje światu, swoim działaniom, o tym, jak ten świat rozumie. Można również lepiej zrozumieć samych uczniów, jeśli przyglądamy się właśnie błędom, bo ujawniają one prawdę o tym, »jak jest«. Ważne to może być zwłaszcza w kontekście procesu uczenia się. Błąd uczniowski może więc stanowić punkt wyjścia organizowanego działania pedagogicznego, które wychodząc od niego, umożliwi uczniowi zbudowanie nowego sposobu rozumienia zjawisk, problemów, konstruowania strategii myślowych i działaniowych" [ze wstępu].