Polityka rodzinna w Polsce z perspektywy wybranych aspektów polityki społecznej i ekonomii. Doświadczenia innych państw europejskich. PN 364

Przekazujemy do rąk Państwa kolejne opracowanie z zakresu prac naukowo-badawczych dotyczących rodziny i polityki rodzinnej. Skupia ono analizy, opinie i propozycje rozwiązań w różnych kontekstach naukowych oraz w aspekcie praktycznym. Przede wszystkim zaś Autorzy poszukują wzajemnych relacji pomiędzy różnymi sferami życia społecznego i ekonomicznego rodzin, polityki rodzinnej oraz gospodarki, skłaniając nierzadko do zmiany sposobu myślenia o rodzinie i polityce rodzinnej. Zasadniczo przedstawione tu rozważania wpisują się w dyskusję wokół tezy, że polityka rodzinna rozpatrywana winna być przede wszystkim jako swoiste inwestycje bądź innowacje społeczne, nie zaś głównie czy też wyłącznie w kategoriach
kosztów bądź wydatków. Doświadczenia innych państw europejskich, m.in.: Szwecji, Danii, Finlandii, Francji, Wielkiej Brytanii czy Belgii, pokazują np., że wysokie wydatki socjalne, w tym na politykę rodzinną, nie muszą skutkować pogorszeniem sytuacji gospodarczej kraju, a nawet że utrzymywany dzięki temu stosunkowo wysoki poziom dzietności sprzyja wzrostowi gospodarczemu1. Inne państwa, jak Republika Czeska czy Norwegia, wskazują różne przykłady rozciągnięcia polityki rodzinnej na poprawę warunków starzenia rodzin czy też jakości życia osób starszych. Te i podobne aspekty stanowią ciekawy kontekst i egzemplifikację tez przyjętych w odrębnych opracowaniach niniejszego tomu. Ów tom otwiera natomiast artykuł, który dodatkowo wskazuje na konieczność dookreślenia podstawowych pojęć związanych z polityką rodzinną, te bowiem warunkują kierunek, zakres i rodzaje interwencji państwa oraz innych podmiotów w życie rodzin.

Tematyka publikacji odzwierciedla zatem najbardziej aktualne dylematy dotyczące kierunków przemian i możliwości poprawy sytuacji polskich rodzin, potwierdzając tym samym – po raz kolejny – jej wieloaspektowość i różne zależności o charakterze społecznym, demograficznym, ekonomicznym czy też politycznym. Przedstawione tu, niekiedy zgoła odmienne, sposoby myślenia o rodzinie i polityce rodzinnej uświadamiają i uzasadniają potrzebę poszukiwania wciąż nowych, a nawet niekonwencjonalnych rozwiązań sprzyjających tak rodzinie, jak i społeczeństwu czy gospodarce.

Redaktorzy opracowania serdecznie dziękują wszystkim Autorom artykułów, którzy poprzez ich złożenie poparli inicjatywę wydania cyklu publikacji poświęconych tematyce rodziny i polityki rodzinnej, a poprzez zamieszczone treści wyrazili swoje przekonanie o potrzebie dalszego rozwoju badań i działań w tym zakresie.