ОРУДНИЙ ПОРІВНЯЛЬНИЙ У КОГНІТИВНО-ОНОМАСІОЛОГІЧНОМУ АСПЕКТІ

Artykuł poświęcony jest analizie konstrukcji z narzędnikiem porównawczym przez pryzmat podejścia kognitywno-onomazjologicznego. Niedostateczny stan badań w tym kierunku warunkuje ich aktualność. Celem pracy jest określenie głównych typów motywacyjnych dla porównania z nieregularną nieciągłością i wyjaśnienie specyfiki ich funkcjonowania. Określono ramę modalną narzędnika porównawczego, wyznaczono sytuacje, w których występuje ten przypadek, zdefiniowano mechanizmy powstawania atrybutywnego znaczenia narzędnika porównawczego przyimkowego i przyczasownikowego. Ustalono, że nie wszystkie z motywacyjnych typów są produktywne przy tworzeniu takich porównań. Wskazano obecność szacującego składnika w strukturach o motywacji modalnej, co przyczynia się do wyrażenia wielu subiektywno-modalnych wartości. Określono istotę poznawczą struktur z narzędnikiem porównawczym, w których obserwuje się motywację skojarzeniową. Wymieniono mentalne osobliwości budowy porównania z narzędnikiem porównawczym (ablativus comparativus).

The article examines structures with the comparative ablative through the prism of the cognitive and onomasiological approach. The fragmented coverage of the problem determines the topicality of the research. The aim is to identify the main motivation for comparativemes in ablative case and clarify the specificity of their functioning. The modus frame of the ablative comparative is outlined, the situations where this case appears are described, the mechanisms of the origin of the attributive meaning of the ablative comparative case used with nouns and verbs are defined. It is demonstrated that not all motivational types are productive for the formation of such comparatives. The evaluative component is singled out in structures with modus motivation, this promoting a range of subjective and modal meanings. The cognitive nature of ablative comparative structures with associative motivation is elucidated. Mental procedures shaping structures with the ablative comparative case are determined.