Hüzün – melancholia turecka w Stambule Orhana Pamuka

Prezentowany artykuł jest refleksją nad fabularyzowanym esejem Orhana Pamuka Stambuł. Wspomnienia i miasto, analizowanym w kontekście całokształtu twórczości tureckiego noblisty. Wszystkie powieści Pamuka konsekwentnie utrzymane są w nastroju nostalgii za przeszłością, poszukiwania tajemnicy, a ich równoważnym bohaterem jest przestrzeń Stambułu. W omawianym eseju sam autor definiuje melancholię, do której wciąż dyskursywnie powraca, jako hüzün – szczególny rodzaj smutku właściwy dla tureckiej kultury. Celem powyższego artykułu staje się więc próba opisu tego zjawiska z wykorzystaniem ujęcia komparatystycznego, refleksji nad doświadczaniem przeszłości we współczesnej kulturze historycznej, a także narzędzi geografii humanistycznej. Hüzün jawi się wówczas jako rodzaj melancholii miejsca, ale również szczególna forma pisma melancholijnego.

The article is a reflection on the fictionalized essay Istanbul: Memories and the City by Orhan Pamuk, which is analyzed here in the context of the entire works of the Turkish Nobel Prize winner. All Pamuk’s novel are consistently maintained in the mood of nostalgia for the past, searching for the mystery, and their protagonist is the space of Istanbul. In this essay, the author defines the melancholy, to which he discursively continually returns, as hüzün as a special kind of sadness appropriate for the Turkish culture. The purpose of this article is therefore to describe this phenomenon using comparative recognition, reflection on the experience of the past in contemporary historical culture, and also tools of humanistic geography. Hüzün then appears as a kind of melancholy of a place, but also as a special form of melancholic writing.