Prawa językowe i dyskryminacja językowa w prawie Unii Europejskiej

Temat artykułu stanowi analiza podstawowych założeń polityki językowej Unii Europejskiej, unijnego prawodawstwa oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE pod kątem fenomenu praw językowych oraz dyskryminacji językowej. Problem ten jest wciąż w niewielkim stopniu rozpoznany w nauce. Tekst skupia się w szczególności na prawach językowych przysługujących jednostkom w ich stosunkach z instytucjami unijnymi na przykładzie postępowań rekrutacyjnych i konkursowych. We wstępie ujęto prawa językowe w perspektywie socjolingwistycznej. Pod uwagę wzięto w szczególności myśl związaną z ruchem Language Human Rights, a także teoretyczne podstawy polityki językowej oraz jej znaczenie w kontekście praw podstawowych. Mimo specyfiki dyskursu i analiz prawniczych przywołanych w pracy obecne w nich ustalenia wydają się istotne z punktu widzenia socjolingwistyki, ze względu na fakt, że to m.in. w ramach tej zinstytucjonalizowanej komunikacji ma miejsce debata o problemach kontaktu języków, funkcjonowania wielojęzyczności, dyrektyw komunikacji językowej wpływających na jej codzienne realizacje w przestrzeni UE .

The topic of basic principles of the linguistic policy of the European Union, European law and the ECJ ’s jurisprudence on language rights of EU citizens and prevention of linguistic discrimination remain still unexploited in scientific literature. The paper focuses on language rights of individuals in their relations with EU institutions in the case-study of recruitment processes. In the introduction the general, sociolinguistic context, related to the Language Human Rights movement and linguistic policy was taken into consideration with regard to fundamental rights issues. Despite the specific, legal character of discourse and reasoning applied in the paper, the conclusions presented on their grounds seem to be important for sociolinguistics since it is within i.a. this institutionalised communication that takes place a debate on the problems of languages in contact, functioning of multilingualism, and some directives concerning linguistic communication that influence its everyday realisations in UE .