Od wartości humanistycznych do teologicznych. O odwołaniach do literatury pięknej w homiliach i przemówieniach Jana Pawła II

Autorka artykułu przedstawia dwa rodzaje wartości, jakie są obecne w tych wypowiedziach Papieża, w których przywołuje on literaturę piękną. Są to najpierw wartości humanistyczne zakorzenione w filozofii bytu: prawda, dobro, piękno, o których piszą mniej i bardziej znani twórcy różnych narodów. Wartości te otwarte na wymiar transcendentny otwierają horyzont teologiczny. Niektóre odwołania do literatury odsłaniają trzy cnoty teologalne, które reprezentują chrześcijańską aksjologię. Dzieła literackie stanowią dla Papieża locus theologicus. W jego wypowiedziach znajduje się miejsce dla autorów reprezentujących narody, które odwiedza (np. Rabindrmath Tagore w Indiach, Jon Svensson w Islandii), a także dla twórców, których dzieła należą do bogactwa kultury światowej i były cytowane poza ich krajem (np. Fiodor Dostojewski w Austrii, św. Augustyn we Francji i Brazylii). Papież, odwołując się do tych dwóch rodzajów literatury, nawiązuje kontakt z kulturą narodów, które odwiedzał, oraz przybliża im kulturę światową. Przekonuje o możliwym spotkaniu wartości humanistycznych i teologicznych.

The author of this article shows two types of values that are present in those pronouncements when the Pope recalls examples from belleslettres. First and foremost, he speaks of the humanistic values rooted in the philosophy of the essence, namely the truth, goodness and beauty that are widely found in works of both less and more well-known authors of different nations. The aforementioned values, having a transcendent backdrop, open up the theological world. Some of those references unveil the three theological virtues which actually represent Christian axiology. For the Pope, the belleslettres works become locus theologicus. In his pronouncements, the Pope not only mentions various authors from the particular nations he visited (e.g. Rabindranath Tagore from India, Jon Svensson from Island), but also those authors whose works now belong to the whole world (such as Fyodor Dostoyevsky, mentioned in Australia, or St. Augustine in France and Brazil). Recalling those authors and their works, the Pope connected with those nations he visited, and created a special place in order to bring to those nations the greatest works of world literature. He was adamant that humanistic and theological values can be placed equally next to each other.