Matrimonium per procura w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 roku – zarys prawnoporównawczy

W Kościele katolickim zgoda małżeńska będąc aktem woli, przez który mężczyzna i kobieta w nieodwołalnym przymierzu wzajemnie się sobie oddają i przyjmują w celu stworzenia małżeństwa dla swej ważności musi być wyrażona w formie kanonicznej i w sposób prawidłowy. Zgoda ta jest wyrażana przez nupturientów w tym samym czasie i miejscu i co do zasady wyrażana jest przez osoby zawierające związek małżeński osobiście. Jak pokazuje jednak historia, ceremonii zawierania małżeństwa nieomal „od zawsze” towarzyszy instytucja pełnomocnika. Zawieranie małżeństwa pomiędzy nieobecnymi (inter absentes), tj. pomiędzy nupturientami, którzy z jakichś względów nie mogli osobiście uczestniczyć w ceremonii zaślubin, ma wielowiekową tradycję, choć w różnych społeczeństwach i religiach formuła ta spotykała się z różnym przyjęciem i na przestrzeni dziejów podlegała rozmaitym modyfikacjom. W Kościele łacińskim matrimonium per procura skodyfikowane zostało w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r., a następnie w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r.

Being an act of will through which a man and a woman offer themselves to each other and accept each other to make an irrevocable union, the marriage consent in the Catholic Church has to be expressed in a canonical form and in a proper manner. Such a consent is expressed by both nupturients at the same time and place and – in principle – expressed personally by the two people entering the matrimony. However, as history shows, marriage vows have been made by proxy “since forever”. Contracting a marriage between two absent people (inter absentes), i.e. between prospective spouses who – for some reason – could not take part in the ceremony in person – has a long tradition, although its reception has varied from one society and religion to another and has undergone various modifications over time. In the Catholic Church, matrimonium per procura was codified by the 1917 Code of Canon Law and then in the 1983 Code of Canon Law.