Podstawowe założenia myśli społecznej, politycznej, ekonomicznej i religijnej Ludwika Królikowskiego

Ludwik Królikowski (1799–1878/81) był polskim publicystą, uczestnikiem powstania listopadowego i działaczem lewicowym doby Wielkiej Emigracji. Głównym zagadnieniem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, jaki charakter miał światopogląd Królikowskiego w świetle zarówno pozostawionych przez niego tekstów, jak i późniejszej historiografii. Początki twórczości publicystycznej Królikowskiego sięgają okresu powstania listopadowego. Około 1840 r. zbliżył się do środowiska Gromad Ludu Polskiego, następnie współpracował z francuskim socjalistą utopijnym, Etienne Cabetem. Początkowo sporo miejsca poświęcał sprawie wyzwolenia narodowego Polski. W późniejszym piśmiennictwie na plan pierwszy zdecydowanie wysuwają się zagadnienia wyzwolenia społecznego. Zwrócono uwagę na szczególne miejsce, jakie w jego piśmiennictwie odgrywało rozumiane w oryginalny sposób chrześcijaństwo. Język, którym się posługiwał, pozostawał pod silnym wpływem tekstów Pisma Świętego, które uważał za najwyższy autorytet w dziedzinie właściwego ułożenia stosunków społeczno-własnościowych. Jednocześnie trudno jednoznacznie stwierdzić, jaki był jego osobisty stosunek do kwestii transcendencji. Zasadniczą treścią publikowanych przezeń tekstów była ostra krytyka panujących stosunków własnościowych, które uważał za głęboko niesprawiedliwe. Szczególnie ostro wyrażał się o arystokracji oraz o instytucji papiestwa i rzymskiego katolicyzmu, który w jego mniemaniu odszedł od istoty prawdziwego chrześcijaństwa. Głosił potrzebę zaprowadzenia powszechnej równości prawnej i majątkowej, która doprowadziłaby do powszechnego szczęścia całej ludzkości. Krytyka zastanych stosunków społecznych, politycznych i własnościowych stanowiła główną część jego publicystyki.

Ludwik Królikowski (1799–1878/81) was a Polish journalist, participant in the November Uprising, and a left-wing activist during the Great Polish Emigration era. The main issue of the article is an attempt to answer the question about the nature of Królikowski’s worldview, in the light of the texts he left behind and the later historiography. The beginnings of Królikowski’s journalistic work date back to the November Uprising. About 1840, he became closer to the community of Gromady Ludu Polskiego, then he collaborated with the French utopian socialist Etienne Cabet. Initially, he devoted a lot of space to the issue of Poland’s national liberation. In later literature, the issues of social liberation definitely came to the fore. The special place in his writings was played by Christianity understood in an original way. The language he used was strongly influenced by the texts of Scripture, which he considered to be the supreme authority in the proper organization of social and property relations. At the same time, it is difficult to say unequivocally what his personal attitude to the issue of transcendence was. The main content of his texts was a sharp criticism of the prevailing property relations, which he considered deeply unfair. He spoke particularly sharply about the aristocracy and the institution of the papacy and Roman Catholicism, which, in his opinion, departed from the essence of true Christianity. He proclaimed the need to introduce universal legal and property equality that would lead to the universal happiness of all mankind. Criticism of the existing social, political and property relations constituted the main part of his journalism.