Interpretation of the Right to an Effective Remedy in Freedom of Expression Cases in the Light of the Rule of Law Principle

The paper focuses on the protection of freedom of expression of judges and prosecutors who exercise this freedom in their professional capacity to promote the rule of law, but suffer negative consequences as a result. Starting with the ECtHR Kövesi v. Romania judgment, the issues of whether legal remedy, in this context, should necessarily be judicial and what quality requirements it should meet are analysed. The paper finds that the ECtHR requires effective remedies in this field, but does not clearly exclude a possibility of non judicial remedies. The EU law, on the other hand, requires judicial remedies unless there are very limited EU law-based reasons (notably, constitutional identity arguments) that justify a possibility of a non-judicial remedy. Theoretical arguments based on substantive conception of the rule of law support the need for a judicial remedy. The study is an addition to the research into judicial independence in the light of the rule of law. It connects the ECtHR, EU law and theoretical perspectives.

Artykuł koncentruje się na ochronie wolności słowa sędziów i prokuratorów, którzy korzystają z tej wolności w ramach swoich obowiązków zawodowych, aby promować rządy prawa, co niekiedy naraża ich na negatywne konsekwencje. Wychodząc od analizy wyroku ETPC w sprawie Kövesi v. Rumunia omówiono m.in. kwestie charakteru i wymogów jakościowych środka odwoławczego. ETPC wymaga skutecznych środków prawnych w tym zakresie, ale nie wyklucza jednoznacznie możliwości stosowania środków pozasądowych. UE z kolei wymaga stosowania sądowych środków odwoławczych, chyba że istnieją szczególne, oparte na prawie UE powody, które uzasadniają możliwość skorzystania z pozasądowego środka odwoławczego. Argumenty teoretyczne oparte na materialnej koncepcji państwa prawa przemawiają za koniecznością stosowania sądowego środka odwoławczego. Opracowanie stanowi uzupełnienie badań nad niezawisłością sędziowską w świetle zasady rządów prawa. Łączy analizę dorobku ETPC, regulacji prawa UE oraz perspektywę teoretyczną.