Dowód z ksiąg podatkowych w postępowaniu podatkowym – glosa do wyroku Najwyższego Trybunału Administracyjnego z dnia 19 stycznia 1934 r., l. rej. 4663/31

W judykaturze liczne są przykłady orzeczeń sądów administracyjnych, których znaczenie jest prawnie doniosłe. Wpływały one bowiem nie tylko na późniejsze stanowienie prawa, ale również na długo wyznaczały kierunek orzekania, początkując kształtowanie się nowej linii orzeczniczej. W stulecie powstania Najwyższego Trybunału Administracyjnego (NTA) warto przypomnieć jeden z takich wyroków. W dniu 19 stycznia 1934 r. skład orzekający NTA rozpoznał sprawę ze skargi Emmy Wehr na decyzję Komisji Odwoławczej do spraw podatku dochodowego przy Izbie Skarbowej w Bydgoszczy, która dotyczyła wymiaru podatku dochodowego na rok 1927. Rozpoznając skargę podatnika, NTA skupił się na wadliwym prowadzeniu postępowania podatkowego przez organy skarbowe, które całkowicie odrzuciły dowód z ksiąg gospodarczych. W konsekwencji, ponieważ zupełne odrzucenie tych ksiąg było niedopuszczalne i nastąpiło ze szkodą dla skarżącej, NTA na podstawie art. 84 pkt 3 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o Najwyższym Trybunale Administracyjnym2 uchylił zaskarżoną decyzję. W wyroku Trybunał określił wymagania, jakim powinny odpowiadać księgi gospodarcze podatnika, aby mogły stanowić dowód w postępowaniu podatkowym. Zakres tych wymogów oraz znaczenie poglądów NTA dla obecnej praktyki poddano analizie w niniejszej glosie.

The judicature is replete with examples of administrative court rulings, the significance of which is legally significant. This is because they not only influenced subsequent lawmaking, but also set the direction of jurisprudence for a long time, beginning the formation of a new line of jurisprudence. On the centenary of the establishment of the Supreme Administrative Court (NTA), it is worth recalling one such judgment. On 19 January 1934, a panel of the NTA heard a case on the complaint of Emma Wehr against the decision of the Income Tax Appeal Board at the Bydgoszcz Tax Chamber, which concerned the assessment of income tax for the year 1927. In examining the taxpayer’s complaint, the NTA focused on the faulty conduct of the tax proceedings by the tax authorities, which had completely rejected evidence from the business books. Consequently, as the complete rejection of these books was inadmissible and to the detriment of the applicant, the NTA, on the basis of Article 84(3) of the Decree of the President of the Polish Republic on the Supreme Administrative Court, annulled the contested decision. In the judgment, the Court set out the requirements that a taxpayer’s business books should meet in order to constitute evidence in tax proceedings. The scope of these requirements and the relevance of the NTA’s views to current practice are analysed in this gloss.