Czy potrzebna nam sprawiedliwość podatkowa? Krytyczna analiza pojęcia sprawiedliwości podatkowej na przykładzie odmowy prawa do odliczenia podatku naliczonego w VAT

Któż może odrzucić ideę sprawiedliwości? Pierwsze pytanie brzmi jednak: na czym ona polega? Sprawiedliwości podatkowej nadaje się różne znaczenia – głównie co do rozdziału ciężaru podatkowego między podmioty podatkowe oraz co do związania organów podatkowych treścią podatkowego stanu faktycznego. Przedmiotem analizy jest wykonalność tych postulatów na przykładzie przesłanek zakwestionowania prawa do odliczenia podatku naliczonego w VAT1. Choć wypływają one z postulatów sprawiedliwości podatkowej, to w praktyce stanowią dla podmiotów podatkowych „dowód diabelski” i nakładają na nie nieproporcjonalne obowiązki. Z tej perspektywy być może lepiej porzucić to, co słuszne, na rzecz tego, co możliwe, a w konsekwencji zaakceptować pewne odstępstwa od ortodoksyjnie pojmowanej sprawiedliwości.

How can reject the idea of justice? The first question, however, relates to its content: what does it mean exactly? The tax justice is understood in different ways – mainly referring either to the distribution of tax burden among the taxpayers, or to the binding effect of legally defined chargeable event upon the tax authorities. The analysis concerns the feasibility of the requirements resulting from these ideas on example of the refusal of the right of deduction in VAT. Although the conditions for such refusal derive from the notion of tax justice, in practice they result in disproportionate burden imposed on taxable persons. Taking this into account, perhaps it is advisable to forsake what is just in favour of what is feasible and, hence, accept some deviations from the fundamentally understood tax justice.