Economic integration in the face of new challenges for the European economy

Recent events in the world economy, such as the pandemic and the war in Ukraine, have special implications for the countries that are part of the most advanced integration group in the world – the European Union (EU). In order to face new challenges, the EU must constantly evolve, because leaving the structure unchanged could mean stagnation and collapse. The paper aims to assess the functioning of the European Union in the conditions of the new ‘post-pandemic’ reality and the consequences of the war in Ukraine, and to review the prospects for further integration. The paper uses a diagnostic approach that involves establishing the actual state of affairs, assessing it, and considering the possibility of its improvement. As a result of the considerations undertaken, it can be assumed that the stability (and even the survival) of the EU seem to be favoured more by integration initiatives referring to the neo-functional theory and federal approach rather than the confederal approach. It is justified to increase the role of the political spill-over effect and the assumptions of heterodox economics. Historical experience leads to the conclusion that failure to take appropriate initiatives may trigger the disintegration mechanism and, consequently, the collapse of the European integration project.

Ostatnie wydarzenia w gospodarce światowej, tj. pandemia oraz wojna w Ukrainie, mają szczególne implikacje dla krajów wchodzących w skład najbardziej zaawansowanego ugrupowania integracyjnego na świecie – Unii Europejskiej (UE). Aby sprostać nowym trudnościom, UE musi podlegać ciągłym przemianom, gdyż pozostawienie niezmiennej struktury może oznaczać w konsekwencji zastój i upadek. Celem artykułu jest ocena uwarunkowań funkcjonowania Unii Europejskiej w obliczu nowej „popandemicznej” rzeczywistości i konsekwencji wojny w Ukrainie oraz przegląd perspektyw jej dalszej integracji. W pracy wykorzystano podejście diagnostyczne, które polega na ustaleniu stanu faktycznego, jego ocenie oraz rozważeniu możliwości udoskonalenia. Wyniki podjętych rozważań pozwalają przypuszczać, iż stabilności (a nawet przetrwaniu UE) bardziej wydają się sprzyjać inicjatywy integracyjne nawiązujące do koncepcji neofunkcjonalnej i federacyjnej aniżeli konfederacyjnej. Uzasadnione jest zwiększenie roli politycznego efektu spill-over oraz założeń ekonomii heterodoksyjnej. Doświadczenia historyczne skłaniają do wniosku, iż brak podjęcia odpowiednich inicjatyw grozi uruchomieniem mechanizmu dezintegracji, a w konsekwencji – upadkiem projektu integracji europejskiej.