Wpływ teorii organizacji pracy na przestrzeń biurową

Teoria organizacji pracy jako nauka zaczęła powstawać w epoce industrializacji. Miała ona być sposobem na zwiększenie wydajności pracy w zakładach przemysłowych. Początkowo odkrycia nowej dziedziny naukowej stosowane były wyłącznie na potrzeby przemysłu. Z czasem zauważono, że stosowanie ich w pracy biurowej również może przynieść ogromne korzyści. Artykuł ten przedstawia wpływ teorii organizacji pracy na przestrzeń biurową od wieku XIX po czasy współczesne. Z poczynionych badań wynika, że istnieje związek między teorią organizacji pracy a sposobem formowania przestrzeni obiektów biurowych i poszczególnych stanowisk pracy. Możemy zatem łączyć klasyczne teorie organizacji pracy (m.in. tzw. tayloryzm) z powstaniem biura wielkoprzestrzennego (tzw. open space/open plan office), model stosunków międzyludzkich z powstaniem biura krajobrazowego czy wprowadzeniem boksów biurowych oraz teorie powstałe po 1970 roku, między innymi model zasobów ludzkich z wprowadzeniem biura kombi i nowych strategii czasowo-przestrzennych (np. ruchome miejsce pracy w ramach jednego biurowca). W analizie literatury z zakresu organizacji pracy oraz rozwiązań przestrzennych i funkcjonalnych biur w ujęciu historycznym autorka posłużyła się metodami badań porównawczych i badań historycznych (ujęcie chronologiczne) oraz argumentacji logicznej (wykazanie związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy teorią a praktyką). Zostały wykonane także analizy porównawcze teorii organizacji pracy ze sposobem projektowania stanowisk pracy biurowej w określonym wyżej przedziale czasowym.

The organization theory as a field of science has begun to exist in the era of industrialization. It was a way to increase labor productivity in industrial plants and initially achievements of the new field of science were used only there. Afterwards they appear in the offices as well. The article presents the impact of the organization theory on office space since the nineteenth century to modern days. The study made clear that there is strong relationship between the organization theory and the way of designing office space and individual workstations. Therefore we can combine the Classical Organization Theories (including Taylorism) with the creation of the open space office, The Human Relations movement with the landscape office (Bürolandschaft) and the introduction of cubicle office as well as theories created after 1970’s (including Human Resources model) with the introduction of combi office and non-territorial offices (eg hot desking). During the analysis of the literature in the field of historical development of work organization as well as spatial and functional solutions in the offices, the author used the methods of comparative and historical research (chronological approach), and logical reasoning (demonstrating sequence of cause and effect between theory and practice). The text presents comparative analysis of the work organisation theory with the different office design solutions within earlier mentioned time frame as well.