Zakres kognicji sądów pracy w sprawach o ustalenie stosunku prawnego lub prawa.

Prezentowany artykuł stanowi próbę przedstawienia zagadnienia, jakim są sprawy o ustalenie na gruncie spraw z zakresu prawa pracy sensu largo. Zmieniające się dynamicznie stosunki prawne, prawa, a co za tym idzie – ogólna sytuacja prawna podmiotów prawa pracy – wymaga niejednokrotnie potwierdzenia ich statusu w drodze wyroku ustalającego. Żądanie ustalenia powoduje nie tylko w wielu sprawach wątpliwości co do dopuszczalności takiego środka ochrony, m.in. w sprawach ze stosunków z zakresu prawa pracy związanych ze zbiorowym prawem pracy, ale także wywołuje szereg innych szczegółowych problemów prawnych. Są to przede wszystkim kognicja sądów pracy, poprawna ocena materialnoprawna, a także odpowiednie rozgraniczanie na gruncie przepisów procesowych z zakresu prawa pracy stosunków prawnych i praw podlegających ustaleniu w drodze art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Konsekwencje związane z powyższymi kwestiami to odmienny tryb postępowania sądowego, a co za tym idzie – odmienny sposób rozstrzygnięcia sprawy o ustalenie. Opierając się na orzecznictwie i stanie prawnym, stawiam sobie za cel wyeliminowanie kluczowych wątpliwości związanych z przedmiotem, który w kontekście kognicji sądów pracy może podlegać ustaleniu.

Presented article is an attempt to analyze of the legal issue, which is declaratory action on the basis of labour law cases in the broad sense. Rapidly changing legal relationships, rights, and consequently the overall legal situation of the labour law entities repeatedly requires the confirmation of their legal status through the declaratory judgment. The request of adjudication causes not only in the number of cases doubts concerning the admissibility of such legal protection measure i.a. in labour law relationships cases related to the collective labour law, but it also raises a number other specific legal problems. These are the correct substantive assessment, as well as appropriate separation under procedural provisions of the labour law between the legal relationships and rights to be determined by the Art. 189 of the polish Code of Civil Procedure. The consequences related to the above issues include a different mode of judicial proceedings and consequently a different jurisdiction and different way of resolve the matter. In this article, I set myself the goal to eliminate the crucial concerns related with a declaratory action and present the acceptable solutions on the basis of case law and subject literature.