Handel zagraniczny nowych państw członkowskich UE z Niemcami – analiza z wykorzystaniem międzynarodowych tablic przepływów międzygałęziowych

W artykule przedstawiono wyniki analizy zmian w handlu dobrami i usługami dziesięciu nowych państw członkowskich UE (NPC) z Niemcami w latach 1995-2011. Badaniem objęto cztery kraje Europy Środkowej (Czechy, Polskę, Słowację i Węgry), trzy kraje bałtyckie (Es-tonię, Litwę i Łotwę) oraz Słowenię, Bułgarię i Rumunię. Wybór Nie-miec wynikał z faktu, iż są one najważniejszym partnerem handlowym NPC. Analizy dokonano z wykorzystaniem tradycyjnych statystyk han-dlu (w kategoriach brutto) oraz statystyk handlu w kategoriach wartości dodanej. Statystyki te opracowano na podstawie danych z bazy World Input-Output Database (WIOD, wersja 2013). Z przeprowadzonej anali-zy wynika, że dynamiczny wzrost wymiany handlowej krajów Europy Środkowej z Niemcami w latach 1995-2011 był efektem włączenia się krajów Europy Środkowej w globalne łańcuchy wartości, a tym samym wzrostu handlu dobrami pośrednimi. Stąd też wyraźnie różniły się salda obrotów handlowych tych krajów z Niemcami w kategoriach brutto i w kategoriach wartości dodanej. Wartości sald obrotów obliczone na podstawie tradycyjnych statystyk były w latach 1995-2011 wyraźnie wyższe niż sald obliczonych na podstawie statystyk wartości dodanej.

The article presents changes in trade in goods and services of ten new EU Member States (NMS) with Germany in the years 1995–2011. The study covers four Central European countries (the Czech Republic, Hun-gary, Poland, and Slovakia – CECs), the three Baltic States (Estonia, Lithuania and Latvia) as well as Slovenia, Bulgaria and Romania. Ger-many is chosen because it is the main trading partner of the majority of the NMS. An analysis is based on trade statistics in gross and value add-ed terms. They are calculated using the World Input-Output Database (WIOD, release 2013). The research results show that the dynamic growth of foreign trade of the Central European countries with Germany in 1995–2011 was an effect of increasing integration of the CECs in global value chains and thus an increase in trade intermediates. It resulted in growing differences between the trade balance in gross terms and that in value added terms. The value of the trade balance computed on the basis of traditional statistics was clearly higher than the trade balance calculated on the basis of value added statistics.