Matka Polka chce uciec z getta, czyli rodzic w wielkim mieście

W artykule nakreślono problem dyskryminacji opiekunów, a szczególnie matek małych dzieci w dostępie do przestrzeni publicznej. Opisano nowoczesne wielkomiejskie rodzicielstwo i zdefiniowano termin rodzic wystarczająco dobry, wywodząc go, w perspektywie historycznej, ze skryptu Matki Polki. Nakreślono potrzeby rodziców małego dziecka w kontekście życia w środowisku wielkomiejskim w XXI wieku, przede wszystkim potrzebę mobilności i stopień ich spełnienia. Opisano także, jak zmienia się postrzeganie przestrzeni publicznej i egzystowanie w niej w momencie stania się opiekunem małego dziecka. Zwrócono uwagę na problem rozwarstwienia społecznego i większych możliwościach ominięcia tych barier przez osoby o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym. Artykuł jest próbą odpowiedzi na następujące pytania: czy w społeczeństwie polskim istnieje równowaga i pozwolenie na bezkonfliktowe współistnienie rodzin z dziećmi oraz tych, którzy dzieci nie posiadają? Czy transformację polskiej przestrzeni publicznej można uznać za przykład rozwoju zrównoważonego, a jej kształt za korzystny dla tej grupy społecznej i niekolidujący z potrzebami innych mieszkańców, czy też może nosi on znamiona gettoizacji, gdzie zgodne i pokojowe współistnienie rodzin z dziećmi i osób ich nieposiadających jest możliwe jedynie w wyłączonych – czasowo lub terytorialnie enklawach? Opracowanie oparte jest na badaniach jakościowych – wywiadzie swobodnym oraz obserwacji uczestniczącej, przeprowadzonej wśród matek małych dzieci. Otrzymany materiał został zinterpretowany w paradygmacie interpretatywnym, w odwołaniu do teorii ugruntowanej (grounded theory) autorstwa Glasera, Straussa i Corbin.

The article discusses the problem of discrimination faced by little children’s caregivers (especially mothers) within public space. The paper describes modern urban parenthood and defines the modern urban parent’ and „good enough mother” notions deriving them – in historic perspective – from the „Polish Mother” script. It describes the needs of little children’s parents in the context of the life in urban environment of the 21st century, such as the need for mobility and convenience, as well as the degree to which those needs are satisfied. It also discusses changes in the perception of public space and existence within it for those who become caregivers for little children, and obstacles that such individuals encounter. It also focuses on the problem of social delineation, and higher socio-economic status of those who manage to handle such situations better. The article is an attempt to answer the following questions: do we have to do in Polish society with balance and approval for agreeable coexistence of families with children and those who do not have kids? Can the transformation of Polish public space be considered sustainable and favourable for this social group, not conflicting with the needs of other citizens, or does it possibly bear the hallmarks of post-modern ghettoization – with amicable and peaceful coexistence of individuals with and without children being possible only within certain enclaves defined by time or space. The paper is based on qualitative research – an individual in-depth interview and participant observation conducted among mothers of young children. The material obtained has been interpreted in Interpretative Paradigm, by means of grounded theory by Glaser, Strauss and Corbin.