Prawo dziecka do obojga rodziców

W artykule autorzy dokonują analizy międzynarodowych aktów prawnych, a zwłaszcza postanowień Konwencji o prawach dziecka pod kątem relacji dziecka z rodzicami. Wskazując na podmiotowość dziecka i przedstawiając katalogi praw dziecka przeprowadzają dowód na konieczność zaakceptowania prawa dziecka do rodziców rozumianego jako prawo dziecka do odpowiedzialności rodzicielskiej. Analizie towarzyszy przegląd historycznych koncepcji dotyczących funkcjonowania dziecka w społeczeństwie i rodzinie. Autorzy odwołują się do pojęcia odpowiedzialność rodzicielska spotykanego w ramach powszechnego systemu ochrony praw człowieka oraz systemu Rady Europy. Omawiają reguły wypracowane przez Komisję Europejskiego Prawa Rodzinnego (CEFL), które komisja ta przedstawiła w dokumencie „Odpowiedzialność rodzicielska w świetle europejskiego prawa rodzinnego”, chcąc przyczynić się do umocnienia wspólnych wartości europejskich dotyczących praw i dobra dziecka oraz dążąc do harmonizacji prawa rodzinnego w Europie. Treść tego pojęcia jest konfrontowana z terminem władza rodzicielska, którym posługuje się polski prawodawca opisując relacje dziecka z rodzicami. W artykule przedstawiane są różnice między tymi pojęciami oraz ich teoretyczne i praktyczne konsekwencje. W ostatniej części artykułu autorzy na podstawie przykładów ilustrują problematykę właściwie rozumianego prawa dziecka do rodziców i niedoskonałości prawa polskiego zarówno w aspekcie jurydycznym, jak i legislacyjnym. W tej części przedstawiają wnioski de lege ferenda związane ze zmianami w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz w przepisach proceduralnych.

The authors analyse the international instruments, in particular the Convention on the Rights of the Child to determine the child’s relationship with parents. Indicating the subjectivity of the child and presenting the catalogues of the rights of the child they prove the necessity of accepting the right of the child to both parents, understood as the right of the child to parental responsibility. The analysis is followed by a review of historical concepts concerning the functioning of the child in a society and the family. The authors refer to the concept of “parental responsibility” occurring within the universal system of human rights protection and system of the Council of Europe. The text discusses the rules established by the Commission of European Family Law (CEFL) and presented in the document “Principles of European Family Law regarding Parental Responsibilities”, in order to promote the development and strengthening of the common European values relating to the rights and interests of the child and aiming for harmonization of family law in Europe. The content of this concept is confronted with the term “parental responsibility”, is used by the Polish legislators for describing the child’s relationship with parents. The article presents the differences between these concepts as well as theoretical and practical implications. In the final part the authors illustrate the problem of properly understood the notion of the rights of the child to both parents and imperfections in the Polish law, both in juridical and legislative aspect. Present are also de lege ferenda findings, associated with changes in the Family Code and procedural rules.