Walka z terroryzmem a prawa człowieka - Europejski Trybunał Praw Człowieka wobec zagrożeń XXI wieku

11 września 2001 r. miał miejsce największy w historii atak terrorystyczny, a właściwie seria czterech ataków dokonanych na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocą uprowadzonych samolotów pasażerskich. Sprawcami okazali się przedstawiciele organizacji terrorystycznej Al-Ka’ida, dowodzonej przez saudyjczyka Osamę bin Ladena. W zamachach zginęły łącznie 2973 osoby, a 26 do dziś uznaje się za zaginione. Od tego momentu zaczęła się najnowsza historia walki z międzynarodowym terroryzmem, w szczególności z terroryzmem islamskim, która doprowadziła do zaprzepaszczenia pół wieku walki o prawa człowieka. Po atakach na World Trade Center i Pentagon CIA i wywiad wojskowy dostały rozkaz wyszkolenia nowej generacji oficerów śledczych, których zadaniem miało być uzyskanie informacji od pojmanych na bliskim wschodzie członków organizacji terrorystycznych, którzy – jak sądzono – z uwagi na przekonania religijne, polityczne czy ideologiczne nie będą zeznawać przy zastosowaniu dotychczas znanych technik. W tym celu służby przygotowały specjalny program, a w jego ramach stosowały „rozszerzone metody przesłuchania” (tortury). W tym trwającym kilka lat procederze uczestniczyli europejscy sojusznicy Stanów Zjednoczonych, m.in. Polska, Litwa i Rumunia, będące członkami Rady Europy i sygnatariuszami Konwencji. Konsekwencją tych wydarzeń były skargi złożone do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez Abd Al Rahim Hussayn Muhammad Al Nashiri’ego oraz Zayn Al-Abidin Muhammad Husayn’a (Abu Zubaydah). Orzeczenie w sprawie tych wniosków stanowi podsumowanie działalności amerykańskich oraz europejskich służb wywiadowczych w latach 2001-2011. W artykule przedstawiono najnowszą historię walki z islamskim terroryzmem, podsumowując jej konsekwencje oraz przytaczając tezy sformułowane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, w szczególności w orzeczeniu w sprawie ze skarg Al Nashiri’ego i Abu Zubaydah, próbując znaleźć odpowiedź na pytanie, jak walczyć z terroryzmem w XXI wieku, nie łamiąc praw człowieka.

On September 11th, 2001, the biggest terrorist attack so far was carried out, which consisted of a series of four coordinated attacks using hijacked passenger planes on the territory of the United States. The attacks were carried out by the terrorist group al-Qaeda led by Saudi Osama bin Laden. The total of 2,973 people were killed in the terrorist attacks and 26 were declared missing. Since then, the recent war on international terrorism has begun, in particular Islamic terrorism which led to the destruction of 50-year-old history of the fight for human rights protection. After the attacks on the World Trade Center and Pentagon, Central Intelligence Agency and military intelligence were ordered to train a new generation of investigators whose job was to obtain the most important information from the members of the terrorist organizations captured in the Middle East who, because of the ideology, religion or politics, would not have testified under the use of the techniques applied previously. Therefore, CIA set up the high-value detainees program that allowed for using the so-called enhanced interrogation techniques, i.e. torture. During these few years the European allies of the United States, such as Poland, Lithuania and Romania, being the members of the Council of Europe and the signatories of the Convention, participated in this procedure. The consequences of the above were the cases brought before the European Court of Human Rights by Zayn Al-Abidin Muhammad Husayn (aka Abu Zubaydah) and Abd Al Rahim Hussayn Muhammad Al Nashiri. The judgment thereto constitutes a summary of operations of both American and European intelligence services between 2001 and 2011. In the article, the author recalls the recent history of the so-called war with Islamic terror, summarizes its consequences and cities the theses of the European Court of Human Rights from the above-mentioned judgment regarding the cases of Al Nashiri and Abu Zubaydah, while trying to find the answer to the question on how to fight terrorism in the 21st century without violating human rights.