Analizując sytuację społecznych, a w szczególności psychologicznych aspektów funkcjonowania człowieka w pracy, ostatnie kilkanaście lat można uznać za okres zwiększonego zainteresowania badaczy problematyką przywiązania organizacyjnego (organizational commitment) Zainteresowanie to wynika z dużej popularności tego tematu, jak i problematyki związanej ze starzeniem się społeczeństw głównie Europy i Stanów Zjednoczonych, a w szczególności Polski, w której ponad dwa lata temu wprowadzono nowe uregulowania prawne dotyczące obowiązku wydłużonej aktywności zawodowej. Coraz częściej, jak można zaobserwować analizując literaturę przedmiotu, przywiązanie organizacyjne staje się przedmiotem badań zróżnicowanych grup zawodowych, jednak jak dotąd badania te nie były prowadzone w środowisku pracowników wiedzy, a przede wszystkim nie dotyczyły ich stosunku do własnego zaangażowania zawodowego w wieku 65 plus.
Przedmiotem opracowania jest więc problematyka przywiązania organizacyjnego pracowników wiedzy jako przedstawicieli zróżnicowanych zawodów, których praca wiąże się ze szczególną aktywnością intelektualną. Przywiązanie organizacyjne oznacza swoistą postawę wobec własnego miejsca
pracy, która z jednej strony pozwala na rozwój osobisty, osiąganie zamierzonych celów i wartości i jest szansą na spełnianie się przez działanie nastawione na tworzenie i kreowanie nowych dóbr, z drugiej strony sprawia, że praca jest postrzegana jako przyjazne miejsce aktywności i warunek zachowania równowagi między życiem osobistym i zawodowym. Celem opracowania jest uzyskanie odpowiedzi na pytania, jaki jest poziom przywiązania organizacyjnego wśród pracowników wiedzy i czy ma on związek z postawami wobec wizji własnego przyszłego zaangażowania zawodowego w wieku 65 plus, w aspekcie trzech jego komponentów: afektywnego, trwałości oraz normatywnego oraz czy dłuższy staż pracy w zawodzie jest czynnikiem towarzyszącym określonym postawom wobec aktywności zawodowej pracowników 65 plus?
Opracowanie jest złożone z dwóch części: teoretycznej, w której autorki podejmują problematykę identyfikacji z zawodem oraz identyfikacji organizacyjnej jako czynników współwystępujących bądź przyczyniających się do pojawienia się przywiązania do organizacji, a następnie komponentów tego przywiązania, jak również empirycznej – prezentującej wyniki badań własnych, przeprowadzonych wśród 98 pracowników wiedzy o zróżnicowanym stażu pracy. Okazało się, że czynnikiem, który w największym stopniu kształtuje przywiązanie organizacyjne wśród osób 65 plus jest czynnik afektywny, pozwalający realizować swoje cele i wartości zawodowe oraz że przywiązanie organizacyjne ulega zwiększeniu wraz ze stażem pracy. Większe przywiązanie organizacyjne współwystępuje z dłuższym stażem pracy i postawą wobec własnej aktywności zawodowej jako osoby 65 plus.
Analysing the situation of social and particularly psychological aspects of man’s functioning at work, the last dozen or so years can be considered as the period of increased concern of researchers about the issues of organisational commitment. That concern stems from a great popularity of this
topic as well as the issues connected with ageing of societies, mainly of Europe and the United States, and particularly of Poland where more than two years ago there were introduced new regulations related to the obligation to be vocationally active longer. More and more often, as we can observe it studying the subject literature, organisational commitment becomes an object of research of various vocational groups; however, so far that research has not been carried out in the environment of knowledge workers, and, first of all, it has not concerned their attitudes to their own professional commitment at the age of 65+.
Therefore, the subject matter of this study is the issues of organisational commitment of knowledge workers as representatives of different professions whose work is connected with a specific intellectual activity. Organisational commitment means a specific stance towards one’s own working place, which, on the one hand, allows for personal development, achievement of intended purposes and values, and is an opportunity to realise oneself by activities aimed at creation of new goods, while, on the other hand, it causes that work is perceived as a friendly place of activity and the condition for retention of the balance between one’s personal and professional life. An aim of the study is to receive answers to the questions: What is the level of organisational commitment among knowledge workers?, Does it have any relationship with attitudes towards the vision of one’s own future professional commitment at the age of 65+, in the aspect of its three components: affective, permanence, and normative? Is greater job seniority in the profession a factor accompanying definite attitudes towards professional activity of workers of their age of 65+?
The study consists of two parts: theoretical, in which the authors undertake the issues of identification with the profession and organisational identification as the factors concurrent or contributing to emergence of commitment to the organisation, then the components of such commitment, as well as the empirical one, presenting findings of their own research carried out among 98 knowledge workers with a diversified length of service. It has appeared that the factor, which shapes to the highest degree organisational commitment among individuals aged 65+, is the affective factor allowing for realisation of one’s professional objectives and values, and that organisational commitment increases with job seniority. Greater organisational commitment co-occurs with a higher length of service and attitude towards one’s own professional activity as a person aged 65+.
