Ewolucja teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka

Podstawową tezą pracy jest stwierdzenie ewolucyjności (dwuetapowości) teorii rozumowania prawniczego Neila MacCormicka. Dlatego też została ona omówiona przy użyciu metody diachronicznej. Najpierw zaprezentowano podstawowe elementy teorii rozumowania prawniczego składające się na dzieło Legal Reasoning and Legal Theory (1978). Następnie spróbowano – na przykładzie Rhetoric and the Rule of Law (2005) przedstawić kluczowe zmiany, jakie na przestrzeni lat dokonały się w podejściu MacCormicka do zagadnień związanych z teorią rozumowania prawniczego. Najważniejszą z nich wydaje się stopniowa rewizja poglądów szkockiego filozofa dotycząca roli wnioskowania dedukcyjnego w procesie rozumowania sędziowskiego. Prowadzi ona do rozszerzenia logicznych aspektów teorii rozumowania prawniczego MacCormicka (sylogizm prawniczy) o aspekty retoryczne (argumentacyjność prawa) oraz etyczne (idea rządów prawa). Ewolucja teorii rozumowania prawniczego MacCormick może być uważana za modelowy przykład zmian zachodzących we współczesnej filozofii prawa.

This paper traces, examines, and demonstrates Neil MacCormick’s theory of legal reasoning and its evolution. MacCormick’s views were shaped gradually so his theory could be divided into two main stages. Therefore, the use of the diachronic approach is justified. The aim of this paper is to analyse the difference between the theses of the theory of legal reasoning explained in Legal Reasoning and Legal Theory (1978) and general revisions to this theory marked in Rhetoric and the Rule of Law (2005). According to the author, the most important change in MacCormick’s theory of legal reasoning is an examination of the role of deductive reasoning in the process of judicial reasoning. This change leads to an extension of the logical aspects of MacCormick’s theory of legal reasoning (legal syllogism) to include rhetorical aspects (argumentative character of law) and ethical aspects (the idea of the rule of law). The evolution of the MacCormick’s theory of legal reasoning seems to be a model example of the changes in contemporary philosophy of law.