Nazwy kolorystyczne w toponimii białoruskiej, rosyjskiej i polskiej: częstotliwość, sposoby realizacji semantyki, cechy etnorelewantne

The aim of the article was a comparative study of Belarusian, Russian and Polish toponymic units, which include a coloristic component or the internal form of which is motivated by color lexemes (colouronyms). In the article, the consideration of toponyms with color component was carried out mainly on the basis of oikonyms, hydronyms and microtoponyms.  The selection of the material and the definition of etymology of geographical names had been carried out according to the authoritative Belarusian, Russian and Polish publications, as well as electronic state catalogues and registers. The scientific approaches to the study of language as a social phenomenon, generally accepted in linguistics, constitute the methodological basis of the work. Descriptive, comparative, and quantitative methods had been used in the study. The analysis revealed the degree of representation of specific colors in the national toponymy, the ways of realization of color semantics and features of color toponymic motivation have been established, the color priorities in toponymy against the background of ethnic coloristic tradition in the culture of the Belarusian, Russian and Polish peoples have been determined.

Celem artykułu było porównanie białoruskich, rosyjskich i polskich jednostek toponimicznych, które zawierają komponent kolorystyczny lub formę wewnętrzną, motywowaną leksemami kolorystycznymi (koloronimy). W artykule analizowano toponimy ze składnikiem kolorystycznym głównie na podstawie ojkonimów, hydronimów i mikrotoponimów.  Wybór materiału i określenie etymologii nazw geograficznych zostało przeprowadzone zgodnie z oficjalnymi publikacjami białoruskimi, rosyjskimi i polskimi oraz elektronicznymi katalogami i rejestrami państwowymi. Naukowe podejście do badania języka jako zjawiska społecznego, powszechnie akceptowane w lingwistyce, stanowi metodologiczną podstawę pracy. W badaniu wykorzystano metody opisowe, porównawcze oraz ilościowe. Analiza wykazała stopień reprezentacji poszczególnych kolorów w toponimii narodowej, sposoby realizacji semantyki kolorystycznej, a także pozwoliła ustalić cechy motywacji toponimicznej koloru oraz priorytety etniczne w toponimii na tle tradycji kolorystycznej w kulturze narodów białoruskiego, rosyjskiego i polskiego.

StreszczenieW artykule poddano analizie białoruskie, rosyjskie i polskie jednostki toponimiczne, które zawierają komponent kolorystyczny lub których wewnętrzna forma motywowana jest leksemami kolorystycznymi. Ukazany został stopień reprezentatywności konkretnych barw w narodowej toponimii, wskazane sposoby realizacji semantyki kolorystycznej oraz osobliwości kolorystycznej motywacji toponimicznej. Pokazano priorytety toponimiczne w zakresie barw na tle etnicznej tradycji kolorystycznej w kulturze narodu białoruskiego, rosyjskiego i polskiego.