Scalenie i podział nieruchomości jako proces wspomagający planowanie przestrzenne na przykładzie wybranych obszarów

Proces eksurbanizacji zwiększył się w latach 90 i trwa do dziś. Jest to jedna z najważniejszych zmian w przeobrażeniach struktury przestrzennej współczesnych obszarów metropolitalnych. Celem pracy była analiza możliwości wprowadzenia procedury scalania i podziału nieruchomości dla potrzeb racjonalnego zagospodarowania przestrzennego nieruchomości przeznaczonych na cele budownictwa mieszkaniowego w wybranych podwarszawskich miejscowościach. Uznano, że procedura scalenia i podziału nieruchomości wszczęta z urzędu (granice obszaru scalenia i podziału nieruchomości zostały określone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego) znacznie poprawi możliwości rozwoju tego terenu oraz wpłynie pozytywnie na jakość życia mieszkańców. Przeprowadzone analizy dowiodły, że na badanych obszarach występują konflikty przestrzenne, które można niwelować kompleksowym planowaniem przestrzennym, przy wykorzystaniu procedury scalenia i podziału nieruchomości dla obszarów przeznaczonych pod zabudowę jak również procedury scalenia i wymiany gruntów, która jest niezbędna dla rozwoju obszarów przeznaczonych na potrzeby produkcji rolnej. Możliwość przeprowadzenia scalenia i podziału jest uzależniona od obowiązywania na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zatem procedurę scaleniowo-podziałową traktować należy jako kolejny etap, po uchwaleniu planu miejscowego, na drodze płynnego i planowego przejścia od rolniczego użytkowania gruntów do wykorzystywania ich jako tereny mieszkaniowe.

The “urban sprawl” phenomenon has intensified since the 90s and lasts to these days. At present, it is one of the most significant changes to the spatial structure of contemporary metropolitan areas. This paper analyses the possibility of applying the procedures of consolidation and partition of real property for the purposes of rational spatial management of real estate destined for housing development in selected Warsaw suburban areas. It has been concluded that the procedures of consolidation and partition of real property, initiated ex officio (where the consolidated or partitioned areas are destined in the land use plan),may facilitate the development of the relevant areas and improve the quality of life of their inhabitants. The analysis has proved that spatial conflicts take place in the investigated areas, which may well be settled or limited by the complex spatial planning, supported by the formalized procedures of real estate consolidation or partition with respect to areas destined for housing, as well as by land consolidation procedure, which is essential for the development of agricultural areas. The consolidation and partition procedures may be applied provided that the given area is covered by a land use plan. Therefore, mentioned procedures should be perceived as the following step, after the adoption of a local development plan, in the smooth and planned transition from the agricultural use of same areas into housing development thereof.