Rewitalizacja obszarowa centrum Łodzi, konstrukcja programu a uwarunkowania procesu

With the polish government having announced its intention of giving greater support for the regeneration of urban spaces in Lodz, the city has obtained an opportunity to carry out a large‑scale renewal in its central area. The construction of the adopted area regeneration program is confronted with local conditions. The article aims to identify flaws in the project and specify any activities that may be necessary to execute the complex process of urban renewal. The research rests on the desk‑research for the analysis of legal acts and documents concerning urban regeneration. Another important element is the juxtaposition of the strategy in Lodz with the so‑called good practices in the country and abroad. Renewal, as defined by the Urban Renewal Act, is a manifold process. Thus, a stronger partnership between private and public‑owned investors is vital to re‑establishing the proper urban structure in its spatial, social and economic aspects. Social participation activities included in the program may prove insufficient; it is recommended that new projects to complement the program be introduced. The program gives Lodz a unique chance to renovate the city center. To that end, Lodz should take advantage of the opportunities which the current legislation and European funds provide.

Wraz z ogłoszeniem przez rząd polski nasilonych działań w obszarze zdegradowanych przestrzeni miejskich Łódź zyskała szansę na szeroko zakrojoną odnowę centralnych terenów śródmieścia. Rewitalizacja obszarowa jako program publiczny zakłada działania głównie o charakterze społecznym, a w swoim zakresie wpisuje się w zastaną strukturę własnościową. Ponadto wyzwaniem staje się dopasowanie wdrażanego projektu w nowe uwarunkowania prawne w skali całego kraju, takie jak chociażby ustawa o rewitalizacji. Artykuł przybliża konstrukcję przyjętego programu rewitalizacji obszarowej w Łodzi, konfrontując go z determinującymi ten proces uwarunkowaniami. Celem pracy jest identyfikacja możliwych dysfunkcji omawianego programu i określenie ewentualnych działań uzupełniających, niezbędnych do realizacji złożonego procesu odnowy zdegradowanych obszarów śródmiejskich. Badania wykorzystują metodę desk‑research w zakresie problematyki rewitalizacji. Ważne jest również zestawienie założeń projektu w Łodzi z tzw. dobrymi praktykami z kraju i z zagranicy. Przeprowadzone badania wskazują na ryzyko dysonansu funkcjonalnego programu rewitalizacji obszarowej, związanego z niewystarczającym zaangażowaniem podmiotu prywatnego. Rewitalizacja, według definicji z nowo przyjętej ustawy jej dotyczącej, to proces wieloaspektowy. Niezwykle istotne wydaje się zatem partnerstwo publiczno‑prywatne, działające w celu przywrócenia prawidłowej struktury miejskiej, zarówno w kontekście przestrzennym, społecznym, jak i ekonomicznym. Realizowane w ramach projektu działania o charakterze partycypacji społecznej mogą więc okazać się niewystarczające. W świetle przeprowadzonych analiz wartościowe staje się podjęcie dodatkowych działań uzupełniających program rewitalizacji obszarowej. Omawiany projekt stanowi dla Łodzi niezwykłą szansę odnowy śródmiejskich terenów. Niemniej jednak należy zadbać o wykorzystanie w jego realizacji szerokiego wachlarza możliwości stwarzanych przez obowiązujące ustawodawstwo i fundusze europejskie.