Teleologia autorstwa

Authorship is not an unknown concept in the history of the Mediterranean culture. As a matter of fact the phenomenon of authorship has been present since the ancient times and is much older than its protection. An interdisciplinary dialogue about protection and codification of copyrightlaw began some five hundred years ago and led to an effective sustainable development in the entire Mediterranean area, playing in modern times a role of the cultural heritage. What is authorship today? Is it still a valid category? Who owns the movie rights? The essay introduces discussions on issues that are bound to engage readers attention (e.g. author’s definition, copyright owner, media production, art of moving image, team working, collective creation, attribution, etc.) and provide a stimulating new way into exploring key concepts of copyright law in film and new media.

Podstawowy kierunek rozważań poświęconych sytuacji autora w kulturze nowożytnej wyznacza teza, iż fenomen autorstwa stanowi podstawę funkcjonowania i rozwoju kultury Zachodu zarówno w czasach współczesnych, jak i w kontekście jej wielowiekowej tradycji sięgającej świata antyku. Nowe technologie nie wyeliminowały instancji autorskiej, wprost przeciwnie, po raz kolejny w dziejach odkryły nieodzowność autora jako sprawcy utworu artystycznego. Od końca wieku XIX do chwili obecnej jesteśmy świadkami pasjonującego procesu adaptacji tradycyjnej idei autorstwa do potrzeb nowych dziedzin twórczości, których wyrazem stał się utwór audiowizualny. Autorstwo traktowane jako funkcja i własność intelektualna dzieła posiada wymiar symboliczny i autoteliczny, realizując własne zadania i cele w ramach danego systemu kultury. Teleologia autorstwa, z jaką mamy do czynienia w sztuce i nauce, jest źródłem szczególnie cennych wartości społecznych, dlatego powinna stać się obiektem pieczołowitej ochrony i troski państwa. Wprawdzie prawo autorskie wchodzi w skład domeny prawa prywatnego, jednak wyższego rzędu wartość, jaką wnosi wszelka twórczość do życia danej zbiorowości, czyni zarówno wymiar sprawiedliwości, jak i wszelkie instytucje państwowe odpowiedzialnymi za jej mądrą i skuteczną ochronę.