Efektywność kapitału intelektualnego banków notowanych na GPW w Warszawie

Celem badań prezentowanych w artykule jest ocena efektywności kapitału intelektualnego banków notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W badaniach zastosowano różnorodne metody badawcze. W warstwie teoretycznej dokonano przeglądu definicji kapitału intelektualnego, natomiast w warstwie empirycznej zastosowano metodę desk research, metodę statystyki opisowej oraz metodę VAIC™. Zakres czasowy objął lata 2014–2020. Badanie wykazało, że analizowane spółki różnią się pod względem efektywności kapitału intelektualnego. Pomimo różnicy w poziomie efektywności kapitału intelektualnego, wszystkie banki cechuje zbliżona struktura modelu. Największy udział wskaźnika VAIC™ stanowi efektywność kapitału ludzkiego. Badanie wykazało również, że współczynnik intelektualnej wartości dodanej VAIC™ w większości analizowanych spółek na przestrzeni lat 2014–2019 nieznacznie rośnie bądź też pozostaje na dość jednakowym poziomie. Znaczny spadek wartości VAIC™ występuje natomiast w roku 2020, jako efekt wydarzeń na światowych rynkach finansowych spowodowany pandemią COVID-19. Artykuł wypełnia lukę badawczą w obszarze kapitału intelektualnego w aspekcie badania jego efektywności. Aspekt ten nadal jest niedostatecznie reprezentowany w badaniach dotyczących banków, w których kapitał intelektualny staje się kluczowym czynnikiem sukcesu. Podjęta w artykule problematyka ma istotne znaczenie w kontekście struktury polskiego rynku usług bankowych. Efektywne wykorzystanie kapitału intelektualnego umożliwia jednostkom osiąganie oraz utrzymanie trwałej przewagi konkurencyjnej, a przez to kształtuje ich udział w rynku. Ponadto opisane w artykule badanie stanowi punkt wyjścia do dalszych badań, których przedmiotem będzie ocena wpływu efektywności kapitału intelektualnego na wyniki finansowe i rynkowe banków notowanych na GPW w Warszawie.

The goal of the research undertaken in the article is to evaluate the efficiency of the intellectual capital of banks listed on the Warsaw Stock Exchange. Various research methods have been applied in the article. In the theoretical layer, a critical analysis of the literature was conducted. In the empirical layer, the desk research method, the descriptive statistics method and the VAIC™ method was applied. The time range covered the period of 2014–2020. The study showed that the analyzed companies differ in terms of intellectual capital efficiency. Despite the difference in the level of intellectual capital efficiency, all banks exhibit a very similar model structure. Human capital efficiency makes up the greatest share of the VAIC™ coefficient. The study also showed that the value added intellectual coefficient (VAIC™) in the majority of the analyzed companies grows slightly or remains at a rather uniform level throughout the years 2014–2019. A substantial drop in VAIC™ value occurs in 2020, due to the effect of events on global financial markets caused by the COVID-19 pandemic. The article fills a research gap in the area of intellectual capital, concerning the study of its efficiency. This aspect remains insufficiently represented in research concerning banks, in which intellectual capital is becoming a critical success factor. The issues discussed in the article are of significant importance in the context of the structure of the Polish banking services market. The effective use of intellectual capital enables banks to achieve and maintain a sustainable competitive advantage, and thus shape their market share. Furthermore, this paper is a starting point for further research with the subject of evaluating the influence of intellectual capital efficiency on the financial and market results of banks listed on the Warsaw Stock Exchange.