Zastosowanie hipertermii w onkologii

Hyperthermia may be defined as a way of controlled elevation of temperature, targeted on neoplasm or adjacent tissues, organs, body part(s) or entire body. The first medical application of hyperthermia in modern medicine was described by Westermark in 1898: he used containers with continuous flow of water at temperature of 42-44°C to treat inoperable cervical cancer. In studies performed to date, hyperthermia was combined with standard therapeutic modalities – radiotherapy and chemotherapy, both intravenous and intraperitoneal. Studies revealed that effects of hyperthermia include induction of apoptosis, both mediated by suppressor protein p53 and by an independent mechanism. Depending on the range of temperatures used, hyperthermia may be classified as mild (about 39°C), moderate (40-41°C) and intense (over 42°C). Chemotherapeutic agents whose effect is enhanced by concomitant hyperthermia include alkylating drugs (ifosfamide, cyclophosphamide), antineoplastic antibiotics (bleomycin, adriamycin, mitomycin C and actinomycin), platinum derivatives, antimetabolites (5-fluorouracil) and gemcitabine (administered a day before or a day after heating). Hyperthermia combined with radiotherapy has a synergistic effect. This effect depends on degree of temperature elevation in target tissue (the higher the temperature, the greater the effect), duration of heating and chronologic order of implementation of both modalities. It appears that hyperthermia may contribute to improvement of still unsatisfactory treatment outcomes in gynecologic oncology, particularly in patients with ovarian cancer, cervical cancer and endometrial cancer.

Hipertermia może być definiowana jako metoda kontrolowanego podwyższenia temperatury, której celem jest guz nowotworowy, jak również otaczające tkanki, narządy, część lub nawet całe ciało. Pierwsze zastosowanie hipertermii w czasach nowożytnych zostało opisane przez Westermarka w 1898 roku; użył on pojemników z ciągłym przepływem wody o temperaturze 42-44°C w leczeniu nieoperacyjnych przypadków raka szyjki macicy. W dotychczas przeprowadzonych badaniach hipertermię łączy się ze standardowo stosowanymi terapiami – radioterapią oraz chemioterapią dożylną i dootrzewnową. W badaniach stwierdzono również, że jednym z działań hipertermii jest indukowanie apoptozy zarówno zawiązanej z białkiem supresorowym p53, jak i w mechanizmie niezależnym. W zależności od zakresu stosowanych temperatur możemy podzielić hipertermię na: łagodną (około 39°C), o średnim nasileniu (od 40 do 41°C) oraz bardzo nasiloną (powyżej 42°C). Do chemioterapeutyków, których efekt działania zostaje zwiększony w wyniku łącznego stosowania z hipertermią, należą: leki alkilujące (ifosfamid, cyklofosfamid), antybiotyki przeciwnowotworowe (bleomycyna, adriamycyna, mitomycyna C i aktynomycyna), pochodne platyny, antymetabolity (5-fluorouracyl) oraz gemcytabina (podana dobę przed lub dobę po nagrzewaniu). Hipertermia w połączeniu z radioterapią wykazuje działanie synergistyczne. Działanie to zależne jest od uzyskanego wzrostu temperatury w tkance docelowej (im wyższa temperatura, tym większy efekt), czasu nagrzewania oraz kolejności łączenia obu tych metod. Wydaje się, iż hipertermia jest metodą, która może mieć wpływ na poprawę ciągle niezadowalających wyników leczenia w ginekologii onkologicznej, szczególnie u chorych na raka jajnika, szyjki macicy i endometrium.