Krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego

Hemorrhagic cystitis (HC) is a common complication in oncologic patients undergoing chemotherapy, radiotherapy or auto- and allotransplantation of hematopoietic stem cells. Cytostatics most prone to cause diffuse inflammation of the urinary bladder with concomitant bleeding include alkylating agents (e.g. cyclophosphamide and ifosfamide). The direct toxic agent are their metabolites, mainly acrolein. Nearly 20% of patients undergoing radiotherapy for pelvic malignancies experience bladder-associated complications, including HC. On the other hand, HC caused by cytostatics administered in the scope of conditioning protocol, affects 1-25% of patients undergoing transplantation. There are two forms of HC – early and delayed. The former is a result of preparatory protocols preceding graft injection or previous therapy and the flatter has usually viral etiology. Traditional means to prevent HC include adequate hydration, implementation of the so-called forced diuresis and administration of mesna, which contributed to a significant reduction of incidence of early HC. Effective treatment of delayed HC appears to rely on timely administration of antiviral drugs. Delayed diagnosis of HC or inadequate treatment may lead to urine retention with subsequent renal failure and even death. This paper presents, based on current literature, guidelines concerning prevention, diagnosis and treatment of HC.

Krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego (HC) jest częstym powikłaniem występującym u chorych z chorobą nowotworową leczonych chemioterapią, radioterapią, jak również poddawanych procedurze auto- lub alotransplantacji krwiotwórczych komórek macierzystych. Do cytostatyków, które najczęściej wywołują rozlany stan zapalny pęcherza moczowego z krwawieniem, należą leki alkilujące, m.in. cyklofosfamid i ifosfamid. Bezpośrednim czynnikiem toksycznym są ich metabolity, zwłaszcza akroleina. Około 20% chorych poddawanych radioterapii z powodu nowotworów miednicy małej doświadcza różnego stopnia powikłań ze strony pęcherza moczowego, m.in. HC. Z kolei krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego wtórne do podawanych w ramach reżimu kondycjonującego cytostatyków dotyczy 1-25% chorych poddanych transplantacji. Wyróżniamy wczesne i późne HC – wczesne jest wynikiem stosowania reżimów przygotowawczych przed podaniem przeszczepu lub wcześniejszej terapii, późne ma najczęściej etiologię wirusową. Tradycyjnym sposobem zapobiegania HC jest nawodnienie chorego, stosowanie tzw. diurezy forsowanej oraz podawanie mesny, dzięki której znacząco spadła częstość występowania wczesnego krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego. Skuteczna terapia późnego HC wydaje się opierać na stosowaniu leków przeciwwirusowych. Zbyt późne rozpoznanie krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego bądź zastosowanie niewłaściwego leczenia może doprowadzić do retencji moczu z następczą niewydolnością nerek, a nawet zgonem chorego. W niniejszej pracy autorzy przedstawili, opierając się na aktualny doniesieniach, wytyczne dotyczące profilaktyki, diagnostyki oraz terapii krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego.