Hypromeloza w technologii farmaceutycznej kapsułek oraz innych dawkowanych postaci leku

Hypromellose – hydroxypropyl methylcellulose (HPMC) – is a semisynthetic polymer produced by chemical modification of the naturally occurring cellulose. HPMC have been used as thickening and gelling agent, carrier, stabilizer, bulking agent, binder, rheology modifier and adhesion increasing agent. Progress in pharmaceutical technology of medicinal product dosage forms leads to frequent use of HPMC, not only as a substitute for gelatin in capsule technology, but also as a polymer, which is able to develop new modified and controlled release dosage forms. Hypromellose capsules are manufactured using similar technological devices to traditional gelatin capsules. The main advantages of HPMC capsules over gelatin capsules could be because of their low moisture, non susceptibility to proteolytic degradation, and non-animal source. HPMC capsules for enteric and colonic delivery are claimed by using coating polymeric materials of different pH-solubility. Hypromellose are used to production of capsule shells in capsule-in-capsule technology. HPMC capsules are recommended for use in dry powder inhalers, especially for hygroscopic materials. This is because the HPMC capsules have relatively very low moisture content in comparison to gelatin capsules. The aim of this paper is to review the properties and applications of hypromellose, particularly with attention to HPMC use in pharmaceutical technology of capsules and other medicinal product dosage forms.

Hypromeloza – hydroksypropylometyloceluloza (HPMC) – jest półsyntetycznym polimerem uzyskiwanym w wyniku chemicznej modyfikacji celulozy pochodzenia naturalnego. Znajduje ona zastosowanie jako środek zagęszczający, substancja żelująca, nośnik, stabilizator, substancja wypełniająca, lepiszcze, modyfikator reologiczny oraz czynnik zwiększający adhezję. Postęp technologii farmaceutycznej dawkowanych postaci leku prowadzi do coraz szerszego wykorzystania HPMC nie tylko jako substytutu żelatyny w technologii kapsułek, lecz także jako polimeru pozwalającego na uzyskanie jakościowo nowych postaci leku o modyfikowanym i kontrolowanym uwalnianiu substancji leczniczej. Użycie hypromelozy do produkcji kapsułek wymaga rozwiązań technicznych bardzo zbliżonych do stosowanych w technologii tradycyjnych kapsułek żelatynowych. Przewaga kapsułek z HPMC nad kapsułkami z żelatyny wynika przede wszystkim z niskiej zawartości wody w materiale otoczki, braku podatności na rozkład proteolityczny oraz nieodzwierzęcego pochodzenia. Kapsułki z HPMC przeznaczone do podania dodwunastniczego lub dookrężniczego otrzymuje się dzięki zastosowaniu powłok polimerowych o zróżnicowanej rozpuszczalności w środowiskach o różnych pH. Hypromeloza jest stosowana również do wytwarzania otoczek kapsułek w technologii „kapsułka w kapsułce”. Kapsułki z HPMC są optymalnym rozwiązaniem w technologii konfekcjonowania suchego proszku przeznaczonego do inhalatorów proszkowych, gdyż lepiej niż kapsułki żelatynowe chronią wypełnienie przed zawilgoceniem. W niniejszym artykule przedstawiono właściwości oraz zastosowania hypromelozy, ze szczególnym uwzględnieniem jej wykorzystania w technologii farmaceutycznej kapsułek oraz innych dawkowanych postaci leku.