In vivo and ex vivo impact of nutritional xenobiotics – acrylamide and sodium nitrates – on plasma antioxidant properties

INTRODUCTION: The thiol (SH) groups present in human blood plasma play an important role in the oxidative/antioxidative homeostasis of the organism. They are susceptible to the adverse actions of different exo- and endogenous factors. Chronic exposure to different xenobiotics, e.g. nitrogen-containing compounds commonly occurring in food, is especially important. The aim of this study was to investigate the effect of acrylamide (ACR) and sodium nitrates (SN) – (V) and (III) – on the plasma antioxidant properties, as reflected by changes in the SH group levels. MATERIAL AND METHODS: The concentration of SH groups was measured by Ellman’s method in blood plasma derived from 62 young people (in vivo model; time t0), and after 1 hour of blood plasma incubation with appropriate ACR and SN (III) concentrations (ex vivo model; time t1). The concentrations used corresponded with their daily intake (DIA – daily intake of acrylamide, and DIN – daily intake of sodium nitrates (V) and (III), respectively), estimated on the basis of a nutritional questionnaire. RESULTS: In both models, acrylamide and nitrates caused a significant decrease in SH group concentrations, but ACR induced stronger changes. The women consumed a greater amount of these nitrogen-containing compounds compared to the men, probably due to their different dietary habits. CONCLUSIONS: The obtained results indicate that these nitrogen-containing xenobiotics are important agents lowering antioxidative plasma potential, hence their intake should be controlled.

WSTĘP: Grupy tiolowe (SH) obecne w osoczu krwi odgrywają ważną rolę w oksydacyjno-antyoksydacyjnej homeostazie organizmu. Są one podatne na niekorzystne działanie różnych czynników egzo- i endogennych. Szczególnie istotnym problemem jest długotrwałe narażenie na różne ksenobiotyki, np. związki zawierające azot, powszechnie występujące w żywności. Celem naszych badań była ocena wpływu akrylamidu (acrylamide – ACR) i azotanu sodu (sodium nitrate – SN) – (V) i (III) – na właściwości przeciwutleniające osocza poprzez pomiar stężenia grup SH. MATERIAŁ I METODY: Stężenie grup SH w osoczu uzyskanym od 62 młodych osób (model in vivo; czas t 0) oraz w próbkach poddanych godzinnej inkubacji z odpowiednim stężeniem ACR i SN (III) (model ex vivo; czas t1) mierzono metodą Ellmana. Stężenia ACR i SN (III) w modelu ex vivo odpowiadały ich dziennemu spożyciu (odpowiednio DIA – daily intake of acrylamide – i DIN – daily intake of sodium nitrates (V) i (III)), oszacowanemu na podstawie kwestionariusza żywieniowego. WYNIKI: W obu modelach akrylamid i azotany spowodowały znaczny spadek stężenia grup SH, ale ACR spowodował silniejsze zmiany. Kobiety spożywały większą ilość związków zawierających azot w porównaniu z mężczyznami, prawdopodobnie z powodu odmiennych nawyków żywieniowych. WNIOSKI: Uzyskane wyniki wskazują, że ksenobiotyki zawierające azot są ważnymi czynnikami obniżającymi potencjał antyoksydacyjny osocza, a ich spożycie powinno być kontrolowane.