Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania trwania życia w Polsce

INTRODUCTION The dynamics of social, environmental and economic factors that we are facing presently leads to a situation in which the question of the real impact of these factors on the population health status remains unanswered. AIM The aim of the study is to identify and quantify the impact of these factors on the population's health. MATERIALS AND METHODS Aggregated data from 66 subregions of Poland (for 2010) was used. The measures of male and female life expectancy at ages 0, 15, 30, 45, 60 and 65 were used. The impact of the following factors on life expectancy was investigated: health care, remuneration, education investment, accessibility of sewage systems, divorce rate and air pollution. The health production function was the basis for the empirical analysis and regression analysis was used in estimating 12 models. RESULTS (1) the factor influencing life expectancy of both genders most intensively is investment in education; (2) the importance of health care for life expectancy is significant for females at almost every age, while it is significant only for older males; (3) female life expectancy is not affected by the remuneration level, while it is important for male life expectancy; (4) the impact of divorce rate is much more significant for males as compared to females. CONCLUSIONS 1. The factors affecting life expectancy depend on age and gender. 2. The actions targeted to increase life expectancy should involve – apart from health policy – also other actions of income, environmental and education policies.

WSTĘP Zmienność i dynamika czynników społecznych, środowiskowych oraz ekonomicznych, z którą mamy obecnie do czynienia, sprawia, że pytanie o rzeczywisty ich wpływ na stan zdrowia populacji pozostaje wciąż bez satysfakcjonującej odpowiedzi. Celem badania jest identyfikacja i kwantyfikacja wpływu tych czynników na stan zdrowia populacji. MATERIAŁ I METODY W badaniu zastosowano dane zagregowane na poziomie 66 podregionów Polski (2010 r.). Zastosowano mierniki trwania życia, osobno dla populacji kobiet i mężczyzn w wieku 0, 15, 30, 45, 60 i 65 lat. Zbadano wpływ na trwanie życia następujących czynników: opieka zdrowotna, wynagrodzenia, inwestycje w kształcenie, dostępność oczyszczalni ścieków, stopa rozwodów, zanieczyszczenie powietrza. Podstawę analityczną badania stanowi funkcja produkcji zdrowia, w szacowaniu której zastosowano analizę regresji. Oszacowano 12 modeli. WYNIKI Czynnikiem oddziałującym najsilniej na trwanie życia obu płci są inwestycje w kształcenie. Znaczenie opieki zdrowotnej w kształtowaniu trwania życia jest czynnikiem istotnym w przypadku kobiet niemal w każdym wieku, natomiast w przypadku mężczyzn istotność tego czynnika dotyczy tylko mężczyzn starszych. Trwanie życia kobiet nie jest uwarunkowane wysokością dochodów, natomiast mężczyzn tak. Wpływ rozwodów na trwanie życia jest zdecydowanie silniejszy w przypadku mężczyzn. WNIOSKI 1. Czynniki determinujące trwanie życia zależą od wieku i płci. 2. Działania mające na celu wydłużanie trwania życia powinny opierać się – obok opieki zdrowotnej – na narzędziach z zakresu różnych polityk, w tym: dochodowej, ochrony środowiska czy oświatowej.