O stylu autobiografii żołnierza‑inteligenta (przykład Jana Fudakowskiego)

Artykuł jest efektem badań nad prozą niefikcjonalną, wspomnieniową z czasów wojny 1920 roku. Na podstawie książki autobiograficznej Jana Fudakowskiego Ułańskie wspomnienia z roku 1920 autorka rozważa problem swoistości, indywidualności stylu autobiografii wojennej. Jest to autobiografia żołnierza‑inteligenta, gdyż Fudakowski konsekwentnie występuje w podwójnej roli, żołnierza i inteligenta, obydwu ważnych w jego widzeniu i sposobach zapisu rzeczywistości wojennej. W świetle narracji autor ujawnia się jako miłośnik prozy Henryka Sienkiewicza, baczny obserwator i uczestnik bitew kluczowych w kampanii wojennej, a także jako obywatel zaangażowany w sprawy niepodległej Rzeczpospolitej. Odsłaniając zrealizowany we wspomnieniach styl autobiografii, autorka podejmuje następujące zagadnienia: (1) styl inteligenckiej tożsamości; (2) styl przedstawiania pól bitewnych; (3) styl myślenia o powojennej przyszłości. Podstawą teoretycznoliteracką rozważań są prace Philippe’a Lejeune’a i Jeana Starobinskiego.

The article is the result of research into non-fiction, memoir writing from the period of the 1920 war. On the basis of Uhlan Memoirs from 1920, an autobiographical book by Jan Fudakowski, the author considers the problem of specificity and individuality of the war autobiography style. The studied example is an autobiography of a soldier and an educated man. Fudakowski consistently assumes a double role of a soldier and an intelligentsia member, both important for his perception and manne of describing the war reality. In the light of his narration, the writer reveals himself as a lover of the prose by Henryk Sienkiewicz, a careful observer and a participant of key battles in the war campaign, and also as a citizen involved in the affairs of the independent Polish Commonwealth. While presenting the autobiographic style of Fudakowski as realized in his memoirs, the author discusses the following thematic orders (systems): (1) the style of intelligentsia identity; (2) the style of presenting battlefields; and (3) the style of thinking about a post-war future. As far as literary theory is concerned, the considerations were based on the works by Philippe Lejeune and Jean Starobinski.