Zastosowanie technologii GIS w monitoringu pospolitych ptaków lęgowych - projekt aplikacji mobilnej

Ptaki są powszechnie uznawane za dobre bioindykatory stanu całego środowiska przyrodniczego, czy stanu określonych ekosystemów. W wielu państwach członkowskich Unii Europejskiej, odpowiednio dobrane indeksy liczebności ptaków traktowane są jako wskaźniki stanu różnorodności biologicznej. Również zapisy Dyrektywy Ptasiej nakładają na państwa członkowskie wymóg ochrony ptaków. Stąd między innymi wynika konieczność prowadzenia monitoringu populacji ptaków. W Polsce prowadzi się różne rodzaje inwentaryzacji ornitologicznych, które różną się pod względem celu, charakteru zbieranych danych, metody ich zbierania, zasięgu powierzchni próbnych oraz inwentaryzowanych grup gatunków. Najliczniejszą grupą inwentaryzacji są tzw. cenzusy, będące podprogramami Monitoringu Ptaków Polski, który jest elementem Państwowego Monitoringu Środowiska. Celem opracowania jest przedstawienie aplikacji mobilnej opracowanej – w środowisku open source - na potrzeby Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL). Stworzona aplikacja stanowi alternatywę dla klasycznych metod wykonywania inwentaryzacji ornitologicznych, których podstawowym mankamentem jest prowadzenie notatek na mapach i formularzach papierowych, co w warunkach polowych, przy zmiennej aurze jest kłopotliwe. Ponadto archiwizowane w tej formie cenzusy po latach są nieczytelne. Zaprojektowana aplikacja MPPL pozwala m.in. w szybki i wygodny sposób wprowadzać dane georeferencyjne (m.in. obserwacje ptaków, gniazd, ssaków) do specjalnie zaprojektowanej bazy danych, edycję siedlisk, odsłuchiwanie głosów ptaków w terenie, generowanie raportów (formularz liczenia, karta opisu siedliska, formularze zbiorcze obserwacji). Testy przeprowadzone w terenie wykazały wysoką przydatność zaprojektowanej aplikacji oraz intuicyjność zastosowanych rozwiązań.

Birds are widely acknowledged as good bioindicators of the state of the entire natural environment or the state of particular ecosystems. In many Member States of the European Union, properly selected indexes of bird numbers as indicators of the biodiversity state are treated. The provisions of the Birds Directive also require Member States to monitor populations and protect birds. In Poland, various types of ornithological inventory are carried out. They are differ in terms of purpose, nature of methods and type collected data, range of sample plots and inventoried groups of species. The most numerous inventory group are so-called census, being subroutines of Polish Bird Monitoring, which is an element of the State Environmental Monitoring. The aim of this study is to present a mobile application developed – in an open source software – for the purposes of Common Breeding Birds Monitoring Scheme (CBBMS). This application is an alternative to classical methods of ornithological inventory. The main drawback of classical methods is keeping notes on maps and paper forms, which is troublesome in field conditions, during variable weather. In addition, after many years materials archived in this form are unreadable. The designed CBBMS application allows, among others, in a fast and convenient way to enter geo-referenced data (including observations of birds, nests, mammals) to a specially designed database, editing habitats, listening to birds’ voices in the field, generating reports (counting form, habitat description card, collective observation forms). Field tests have demonstrated the high suitability of the designed application and the intuitiveness of the solutions used.