The Flexible Integration in the European Integration Process. Selected Issues

After the Second World War the question of the unified Europe became the central point of attention. However, it has been a difficult (sometimes even impossible) task to develop and implement a common concept concerning the integrity of Europe. Over the years, the intensification of integration processes and an increase in the number of the EU members states have diversified the Union’s structure as well as enhanced its internal diversity. In such circumstances, the application of the flexible integration concept, defined as one of the EU basic principles, became crucial. The flexible integration elements were introduced to the primary law in the form of an enhanced cooperation mechanism relatively late, namely via the Treaty of Amsterdam. Nevertheless, the European initiatives in which not all of the member states took part (for instance, the Schengen Agreement. or the Economic and Monetary Union) already existed. In the current considerations attention is drawn to the fact that certain forms of “flexibility” existed since the beginning of the integration process and continued through the subsequent stages of the Union’s broadening and deepening; the developments which, to an extent, facilitated the acceptance of the flexible solutions. Although the flexibility policy is inconsistent with the European integration paradigm, it has accompanied this process since the beginning and is now vital for its continuation of the integration process. The issue of the flexible integration fits well in between two competing theoretical concepts – these of federalism and intergovernmentalism – whose theoretical approaches recognise and respect the diverse European reality.  

ELASTYCZNA INTEGRACJA W EUROPEJSKIM PROCESIE INTEGRACYJNYM. WYBRANE ZAGADNIENIA Po II wojnie światowej problem jedności Europy znalazł się w centrum uwagi. Jednak wypracowanie wspólnej koncepcji integracji Europy i jej realizacja była niezwykle trudnym zadaniem. Z biegiem lat wzrost liczby członków doprowadził do skomplikowanej liczby struktury Unii Europejskiej i wzmocnienia jej wewnętrznej różnorodności. W tych okolicznościach zastosowanie elastycznej integracji, która na pewnym etapie zdefiniowana została jako jedna z podstawowych zasad Unii Europejskiej, stało się istotne. Elementy elastycznej integracji zostały wprowadzone jako mechanizm wzmocnionej współpracy do prawa pierwotnego, stosunkowo późno, bo dopiero przez Traktat Amsterdamski. Jednak już wcześniej istniały inicjatywy europejskie, w których nie wszystkie państwa członkowskie uczestniczyły, jak choćby porozumienia z Schengen czy unia gospodarczo-walutowa. W tych rozważanych zwraca się uwagę na fakt, że pewne formy elastyczności istniały już od początku procesu integracyjnego i były wprowadzane przez kolejne etapy poszerzania i pogłębiania. Pomimo, iż polityka elastyczności jest niezgodna z podstawowym paradygmatem integracji europejskiej, towarzyszy temu procesowi od początku i jej zwiększenie staje się koniecznością. Problematyka elastycznej integracji wpisuje się między dwie rywalizujące koncepcje teoretyczne federalizmi międzyrządowość, które w swych podejściach teoretycznych dostrzegają i respektują różnorodną rzeczywistość europejską.