Problem waloryzacji złóż kopalin skalnych z punktu widzenia ograniczeń środowiskowych dla ich eksploatacji

W artykule zaproponowano kryteria, pozwalające wskazać skalą ograniczeń potencjalnej eksploatacji złóż kopalin, ze względu na ochronę, środowiska. Opracowania kryteriów podjęto się w związku z realizacją dużego projektu pt. „Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania złóż surowców skalnych" i jednego z zadań nt. „ Ochrony złóż surowców skalnych - krvteria, racjonalne ich zagospodarowanie, zasady i możliwości realizacji". Podstawą proponowanej klasyfikacji są kryteria pn~''ťe (główne) uwzględniające przede wszystkim rangę obszarów prawnie chronionych, które wskazują skalę ograniczeń. Jch uzupełnieniem są kryteria nawiązujące do ochrony gleb ze względu na ich rolniczą przydatność, zbiorników wód podziemnych najwyższej (ONO) oraz wysokiej ochrony (OWO). Jako kryteria pomocnicze przyjęto także lokalizację złóż w stosunku do kiytenów głównych oraz wielkość udokumentowanych zasobów i czas trwania eksploatacji. Kryteria te są ważne ze względu na wstępną ocenę skali presji potencjalnej eksploatacji analizowanych złóż kopalin. Starano się, aby proponowane kryteria, pozwalające na waloryzację złóż kopalin z uwzględnieniem ograniczeń środowiskowych były proste i w miarę jednoznaczne. Tylko takie mogą być narzędziem pomocniczym wykorzystywanym przez określone jednostki odpowiedzialne przy podejmowaniu decyzji koncesyjnych. Uwzględnienie proponowanych kryteriów może stanowić wskazówkę dla potencjalnych gestorów złóż o skali trudności przy podjęciu ich eksploatacji.

In the article author proposed criteria which enable the indication of the scale ofrestrictions on mineral resources potential excavation m view of environmental protection. These criteria were developed as part of big project "Strategies and technological scenarios for management of rock resources deposits " and as one of the tasks on the subject "Protection of rock resources deposits - criteria, their rational management, rules and possibilities of realization ". The basis of the proposed classification a* legal criteria (main), including primarily the importance of the legally protected areas, which indicate the scope of restrictions These are supplemented by criteria referring to the soil protection based on its agricultural utility and to the underground water reservoirs of the highest (ONO) and high protection level (OWO). Auxiliary criteria i.e. localization of deposits in relation to the main criteria, the size of documented resources and duration of the excavation were also adopted. These criteria are important for the initial evaluation of the scope ofpressure from the potential excavation of the analyzed mineral deposits. Attempts were made so that the proposed criteria, which enable the valorization of mineral deposits including the environmental restrictions, would be as plain and unambiguous as possible. Only such can act as auxiliary instruments, used by specific organs responsible for concessive decision making. Taking the proposed criteria into consideration may be a guideline for potential investors about the range of difficulties connected with deposit excavation.