Trzy horyzonty znaczeniowe „edukacji dla bezpieczeństwa”

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ustalenie znaczenia coraz częściej używanej konstrukcji słownej – „edukacja dla bezpieczeństwa”, której przypisywane są intuicyjne znaczenia i tymczasowe sensy, zależące od kontekstu użycia i wpisania w dany kadr referencyjny. „Edukacja dla bezpieczeństwa” może oznaczać wszystko, przysparzając kłopotliwej wieloznaczności, albo nic, co ogranicza możliwość porozumienia w obrębie środowisk nią zainteresowanych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem badawczy zawiera się w pytaniu: Czym obecnie w pedagogice jest „edukacja dla bezpieczeństwa? Zastosowano metodę analizy literatury przedmiotu, aktów prawnych oraz działalności Zespołu Edukacji dla Bezpieczeństwa KNP PAN, którego autorzy są członkami. PROCES WYWODU: Na podstawie analizy wyróżniono trzy horyzonty znaczeniowe (prekonceptualizacje) „edukacji dla bezpieczeństwa” i dokonano ich charakterystyki. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonej analizy wynika, że „edukacja dla bezpieczeństwa” może być obecnie w pedagogice rozumiana jako: (1) całożyciowa praktyka edukacyjna, (2) przedmiot szkolny oraz (3) przedmiot badań. Wyznaczone tu horyzonty znaczeniowe są jednocześnie możliwymi konceptualizacjami „edukacji dla bezpieczeństwa” w najbliższej przyszłości. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Współistnienie wskazanych tu prekonceptualizacji sprzyja ich wzajemnym oddziaływaniom wspierających dalszy rozwój perspektywicznie skutkujący wyłonieniem się nowej subdyscypliny – pedagogiki bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo podlega dynamicznym zmianom i nie posiada stałego poziomu zorganizowania, dlatego „edukacja dla bezpieczeństwa” powinna być traktowana jako proces całożyciowy, składowa idei life long learning. W „edukacji dla bezpieczeństwa” jako przedmiocie szkolnym dominują treści bezpieczeństwa cywilnego, a przedmiot ten traktowany jest w szkołach jako drugorzędny. W dyskursie pedagogicznym „edukacja dla bezpieczeństwa” coraz częściej zastępuje popularne dotąd „wychowanie dla/do pokoju”

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to establish the meaning of the more and more frequently used construct – “education for safety”, to which intuitive meanings and temporary meanings are assigned, depending on the context of use and being included in a given frame of reference. “Education for safety” can mean anything, causing a troublesome ambiguity or nothing, which limits the possibility of understanding its within the circles concerned. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main research problem is contained in the question: What is “education for safety” in contemporary pedagogy? The research method is the analysis the subject literature, legal acts and the activities of the Education for Safety Association of the Polish Academy of Sciences. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Based on the analysis, three semantic horizons (preconceptualization) of “education for safety” were distinguished and characterised. RESEARCH RESULTS: The analysis shows that “education for safety” can now be understood in pedagogy as: (1) lifelong educational practice, (2) school subject and (3) research subject. The semantic horizons are also possible conceptualisations of “education for safety” in the future. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The coexistence of the preconceptualizations indicated here favours their mutual interactions supporting further development, which leads to the emergence of a new subdiscipline – pedagogy of safety. Safety is under dynamic changes and does not have a constant level of organization, therefore “education for safety” should be treated as a lifelong process, a component of the idea of life long learning. In “education for safety” as a school subject, the content of civil safety dominates, and this subject is treated as secondary in schools. In the pedagogical discourse, “education for security” more and more often replaces “education for peace”.