The Impact of the Crisis on Leadership Models: an Analysis Based on Poland and Spain

Wpływ kryzysu na modele przywódcze: analiza na podstawie Polski i Hiszpanii Artykuł ma na celu zdiagnozowanie zależności zachodzących pomiędzy sytuacjami kryzysowymi (w wymiarze ekonomicznym, politycznym, społecznym) a przeobrażeniami modeli przewodzenia. Analizę porównawczą dokonano na przykładzie Polski i Hiszpanii, tj. państw zbliżonych powierzchnią, liczbą ludności, religią, ale także przeszłością, tj. doświadczeniem transformacji systemowej. Cele szczegółowe niniejszych rozważań to wskazanie wektorów dokonujących się zmian, określenie wiodących czynników wpływających na ewolucję przywództwa i opisanie kształtujących się w warunkach kryzysu nowych modeli przewodzenia. Główna teza artykułu sprowadza się do stwierdzenia, że po 1989 r. w Polsce można wskazać przechodzenie od przywództwa charyzmatycznego do zorientowanego rynkowo, podczas gdy w Hiszpanii tzw. przywództwo oparte na charyzmie ulega stopniowej erozji. Jest to efekt procesu „italianizacji” przywództwa i kształtowania się mechanizmów quasi-przywództwa opartych na wzorcach zaczerpniętych z Ameryki Południowej a implementowanych przez kraje południa Europy. Tekst powstał na podstawie materiałów zgromadzonych podczas kwerendy w Hiszpanii, korespondencji z tamtejszymi politykami, a główną metodą badawczą jest metoda komparatystyczna.

The aim of the article is to show how the crisis impacts leadership models. A comparative analysis; the main research method covers two countries: Poland and Spain. The author has tried to identify the vector of transformations, diagnose the determinants of the evolution of leadership, and finally describe the projected target models of leadership. The main thesis of this article is a statement that in Poland, there was a transformation from a charismatic to a marketing-oriented leadership whereas in Spain the charismatic leadership underwent erosion. As a result of an Italianisation process, a model of quasi-leadership appeared, which was based on patterns developed in South America. The period of analysis covers the years 2008-2015 and the turning point takes into account the beginning of the crisis in Spain as well as the subsequent elections in both countries (the parliamentary and presidential elections in Poland and parliamentary elections in Spain).