Argument z fetyszyzmu prawnego w dyskursie konstytucyjnym

Przedmiotem analizy podjętej w tekście jest argument, jaki często bywa (i był w przeszłości) podnoszony w krytycznym dyskursie nad konstytucjonalizmem – zarzut tzw. fetyszyzmu konstytucyjnego. Argument ten ma ukazywać dlaczego dyskurs konstytucyjny utracił swój potencjał wyjaśniający i kreujący w stosunku do zachodzących procesów społecznych. Powodem jest fakt zbytniego skupiania się prawników wyłącznie na treści oraz interpretacji przepisów konstytucji, bez odwołania się do szerszego kontekstu społecznego, co skutkuje ograniczeniem dyskursu konstytucyjnego tylko do kwestii prawnych i jednoczesnym pominięciem lub bagatelizowaniem wszystkich innych aspektów konstytucjonalizmu. Ten stosunek prawników do treści konstytucji (czy szerzej – do przepisów prawa) określany jest czasami wręcz jako bałwochwalczy, stąd też odwołanie się do pojęcia fetyszyzmu w znaczeniu religijnym. Celem tekstu jest analiza struktury tego argumentu, ale także próba określenia skutków, jakie może nieść dla konstytucjonalizmu.

The subject of the analysis presented in the text is an argument that tends to (and used to) be raised in the critical discourse on constitutionalism – the allegation of the so-called constitutional fetishism. The argument is to show why the constitutional discourse has lost its potential to explain and create social processes. The reason is that lawyers focus too much only on the content and interpretation of the provisions of the constitution, without considering a broader social context, which makes the constitutional discourse limited solely to legal issues with a simultaneous omission or underestimation of all other aspects of constitutionalism. This attitude of lawyers to the content of the constitution (or – in broader terms – to the provisions of law) is sometimes referred to even as idolatrous, hence the reference to the notion of fetishism in the religious sense. The aim of the text is to analyse the structure of this argument and to attempt to determine the impact it can have on constitutionalism.