Obrazy autobiograficzne w arteterapii

Wybitna amerykańska artystka Louise Bourgeois (1911-2010), poddając analizie własną twórczość, stwierdziła, iż całe dzieło artysty polega na tworzeniu autoportretu, a rozumiejąc jej słowa szerzej - każde dzieło artysty jest doświadczeniem autobiograficznym i co z tego dalej wynika - doświadczeniem arteterapeutycznym. Wychodząc od powyższego stwierdzenia, przedstawiam zapis refleksji dwojakiego rodzaju. Pierwsza z nich odnosi się do własnego doświadczenia twórczego i jednocześnie arteterapeutycznego podczas malowania serii obrazów pt. Otwarcie-wniknięcie. Dziewięć wybranych płócien z tego cyklu powstało w latach 1997-2005. Z okazji Jubileuszu 40-lecia Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku zostały one zaprezentowane w formie wystawy indywidualnej eksponowanej w uniwersyteckiej Galerii Nowe Skrzydło w 2017 roku. Druga z refleksji dotyczy autorskiego warsztatu atreterapeutycznego, który przeprowadziłam ze studentami kierunku pedagogika z Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku w 2017 roku. Warsztat pt. OBRAZY przygotowany w ramach przedmiotu nauczania arteterapia był działaniem, w którym studenci dosłownie „wykorzystali” wspomniane obrazy jako pretekst albo wręcz jako medium do autorefleksji, do budowania „autoportretu wewnętrznego”, czy też do sięgania (poprzez obcowanie z konkretnym obrazem) do własnej biografii. Wynikające stąd obserwacje przedstawiam w końcowej części tekstu. W artykule przytaczam wybrane fragmenty autobiograficznych wypowiedzi studentów zainspirowane moimi dziesięcioma sugestiami. Analiza pisemnych refleksji uczestników warsztatu wykazała, iż ujawnili w nim aktywną postawę wobec samych siebie, otwierając możliwości świadomego rozwoju emocjonalnego oraz intelektualnego, wnikliwej i dojrzałej obserwacji rzeczywistości oraz w efekcie optymalizacji jakości własnego życia. Nabyli też umiejętności rozwiązywania konfliktów wewnętrznych, zapobiegania trudnościom życiowym i przezwyciężania przeszkód stojących na drodze do samorealizacji.

The outstanding American artist Louise Bourgeois (1911-2010), analyzing her own work, stated that the whole work of an artist consists in creating a self-portrait, and understanding these words broadly - every work of an artist is an autobiographical experience, and as a result - art therapy experience. Starting from the above statement, I present a record of two kinds of reflections. The first one refers to my own creative and at the same time art therapy experience, while painting a series of images entitled Openingpenetration. Nine selected images from the painting cycle were created in 1997-2005. They were presented in the form of an individual exhibition at the University’s New Wing Gallery in 2017 on the occasion of the 40th anniversary of the Faculty of Pedagogy and Psychology at the University of Bialystok. The second of the reflections concerns the original art therapy workshop, which I conducted with the students of Pedagogy from the Faculty of Pedagogy and Psychology at the University of Bialystok in 2017. The Workshop entitled PICTURES prepared as part of the teaching subject Art Therapy was an activity in which students literally “used” these images as a pretext, or even as a medium for self-reflection, for building an “internal self-portrait”, or for reaching (through contact with a specific image) to their own biographies. I present the resulting observations in the final part of the text. In the article, I quote selected fragments of autobiographical statements by students inspired by my ten suggestions. The analysis of the written reflections of the workshop participants showed that they revealed an active attitude towards themselves, opening the possibility of conscious emotional and intellectual development, profound and mature observation of reality and as a result of optimizing the quality of their own lives. They also acquired the ability to resolve internal conflicts, prevent life’s hardships, and overcome obstacles to self-fulfillment.