Polskie i ukraińskie nazwy producentów słodyczy i ich wyrobów w ujęciu kontrastywnym

Przedmiotem artykułu jest specyfika polskich i ukraińskich nazw słodyczy, motywów ich kreacji i uwarunkowań społeczno-polityczno-kulturowych, które miały wpływ na ich uformowanie. Analiza porównawcza wykazała, że nazwy polskie, jak i ukraińskie w zbliżony sposób kreują nazywane produkty. Informują potencjalnego klienta o wnętrzu produktu (tj. zawartości wyrobu, jego smaku, a także typie i gatunku słodyczy) oraz o zewnętrznej stronie wyrobu, tj. jego fakturze, kształcie, a także funkcji. Kolejne elementy charakterystyki wykraczają poza fizycznie doświadczalny obiekt. Dotyczą jego cech rynkowych, kreują immanentnie zaprogramowaną w nazwie postać adresata. Nie tylko precyzują jego postać (kibic sportowy, student, dziecko, dorosły, osoba starsza), sugerują również porę dnia i roku, podczas której można kosztować określonych produktów. Doprecyzowują miejsce oraz okazję ewentualnej degustacji, podkreślają istotne wartości produktu spożywczego, którymi są lokalność, regionalizm i oryginalność. Nazwy ukraińskie ten regionalizm wyrażają na dwa sposoby: w nawiązaniach do dawnych nazw marek z czasów ZSRR i ich tłumaczeniu na język ukraiński, oraz – w zdecydowanie mniejszym stopniu w porównaniu z nazwami polskimi – przez rodzime nazwy deproprialne. W ukraińskiej przestrzeni marketingowej bardzo popularne są też nazwy obcojęzyczne (w tym egzonimy), zarówno w grupie określeń odapelatywnych, jak i odproprialnych. Zwraca uwagę dwujęzyczność ukraińsko-rosyjska nazw zamieszczanych na jednym produkcie, stanowiąca pokłosie długotrwałego związku Ukrainy z ZSRR. W materiale ukraińskim liczniej reprezentowana jest kategoria nazw od określeń kolorów oraz tytułów utworów literackich i bohaterów bajek. Różnice w kreacji polskich i ukraińskich nazw wynikają z odmiennej historii, polityki językowej, gospodarczej, stosowanej grafii i mają charakter częściej ilościowy niż jakościowy.

The subject of the article is the unique nature of Polish and Ukrainian names of sweets, the motives for their creation and the sociopolitical and cultural circumstances in which they were formed. A comparative analysis showed that both Polish and Ukrainian names shape the image of these products in a similar way. They inform the potential customer about the interior of the product (i.e. the product content, its taste, as well as the type of sweets) and about its outer side, i.e. its texture, shape and function. Other elements of the characteristics go beyond the physically experienced object. They relate to its market characteristics and create the image of its recipients, inherently embedded in the product name, not only specifying their character (sports fans, students, children, adults, or the elderly), but also suggesting the season and time of day when particular products can be enjoyed. The names also specify the place and the occasion for possible tasting, emphasizing the important values of the food product: its local / regional character and its originality. Ukrainian names express regionalism in two ways: by reference to old brand names from the USSR times and by their translation into Ukrainian, and — to a much lesser extent, compared to Polish names — by endonyms. In the Ukrainian marketing space, in contrast with the Polish one, foreign names are also very popular. In Ukrainian brand names, names from color terms are more numerous, similarly to the titles of literary works and the names of their heroes.