The spy who bored me. Recenzja książki „Pozdrowienia z Warszawy. Polski wywiad, CIA i wyjątkowy sojusz” Johna Pomfreta

Poświęcona współpracy wywiadowczej Polski i USA książka Johna Pomfreta spotkała się z dużym zainteresowaniem w obu krajach. Amerykański dziennikarz przedstawia w niej intrygujący, ale raczej nieprzekonujący i dość zromantyzowany wizerunek polsko-amerykańskiej przyjaźni i służb wywiadowczych. Koncentruje się, zgodnie z zapowiedzią z okładki, na próbach stworzenia „epickiej historii”, przykładając mniejszą wagę do faktograficznej precyzji. Praca obfituje w nieścisłości i błędy merytoryczne, przede wszystkim we fragmentach ściśle związanych z historią Polski. Nieco do życzenia pozostawia też baza źródłowa. Liczba przeprowadzonych przez autora wywiadów (wśród jego rozmówców byli najważniejsi politycy i funkcjonariusze) jest godna podziwu, ale zebrane tą drogą dane powinny były zostać poddane stosownej krytyce. Mnogość uogólnień, których dopuszcza się autor, połączona z brakiem precyzji budzi nieufność do całego wywodu. Treść książki nie jest też tak odkrywcza, jak sugeruje autor. Pod wieloma względami to bardziej emocjonalny esej niż pogłębiona analiza złożonego zagadnienia. Pozdrowienia z Warszawy… to pozycja, która sprawdzi się jako ogólne wprowadzenie do tematu. Jej niewątpliwą zaletą jest przedstawienie wielu interesujących, pozakulisowych aspektów formowania się postzimnowojennego ładu międzynarodowego. Pomimo wielu wad zasługuje na uwagę, przede wszystkim dlatego, że będzie dobrym punktem wyjścia do zadawania konkretnych pytań na temat różnych wymiarów relacji Warszawy i Waszyngtonu.

John Pomfret’s book on intelligence cooperation between Poland and the United States, two former Cold War adversaries, has attracted significant interest in both countries. The author offers an intriguing yet somewhat unconvincing and quite romanticised view of the Polish-American friendship and intelligence services. In his struggle to deliver the book jacket’s promise of “the epic story”, some factual precision gets lost in the process. Particularly his outlook on Poland’s history is fraught with inaccuracies and sheer factual errors. Moreover, the bibliography leaves something to be desired. The scope of interviews carried out by the author (some of the interviewees were top-tier politicians and officers) is admirable, but the data gathered does not appear to have been sufficiently evaluated. There are many examples of extensive generalisations that lead the reader to distrust the entire content of the book. Disappointingly, it is more of an emotional essay than a full-blown analysis of the complex issue. “From Warsaw with Love” works well as an introduction to the subject, but the narrative lacks depth and clarity. In many respects, the findings are not as novel as the author implies. It does, however, provide some valuable insight into the behind-the-scenes politics of the post-Cold War order. Although not without its flaws, the book constitutes a noteworthy contribution to the research on the subject. As debates over US-Poland relations are far from being conclusive, it creates a framework for both addressing existing questions and raising new ones.