Rola formacji wojskowych w ratowaniu polskich dóbr kultury w latach 1914-1920

The article presents various activities in saving Polish cultural property after 1918, both by the Polish military authorities at various levels and by social activits including some military personel. Among them, demobilized from former German, Austrian and Russian armies, gathered in the Union of Military Poles, active in Russian and Ukrainian territories. Former Polish Army soldiers were another group, who – dismissed from active service, most often as a result of their wounds - cooperated with the Society of Borderland Guard. Aditionally some information about the activities taken by the military authorities of Russia, German, and Austria who managed the Polish teritory at the years of 1914-1918 were also included

W artykule przedstawiono różnorodną aktywność w ratowaniu polskich dóbr kultury po 1918 roku, zarówno przez polskie władze wojskowe różnego szczebla, jak i działania społeczne, w których uczestniczyli wojskowi. Wśród nich, zdemobilizowani z armii zaborczych Polacy, skupieni w Związku Wojskowych Polaków, działającym aktywnie na terenach rosyjskich i ukraińskich. Inną grupę stanowili byli żołnierze Wojska Polskiego, którzy – zwolnieni ze służby czynnej, najczęściej w wyniku odniesionych ran – współpracowali z Towarzystwem Straży Kresowej. Uwzględniono także informacje o roli wojskowych gubernatorów, którzy z ramienia zaborczych armii zarządzali okupowanymi ziemiami polskimi w latach 1914-1918.