Postępowanie dowodowe na rozprawie głównej bez udziału oskarżonego w świetle art. 378a Kodeksu postępowania karnego a standardy rzetelnego procesu

Celem artykułu jest przestudiowanie nowej regulacji, tj. przepisu art. 378a k.p.k., wprowadzonego nowelizacją z 19 lipca 2019 r., w kontekście standardów rzetelnego procesu. Prawo do obrony, które jest także elementem standardu rzetelnego procesu, przysługuje każdemu od chwili wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego aż do wydania prawomocnego wyroku. Istotne jest, że prawo do obrony musi być zagwarantowane proceduralnie po to, aby miało charakter realny i efektywny. W opracowaniu powołane i omówione zostały standardy: konstytucyjny, unijny oraz strasburski, a następnie na ich podstawie przeanalizowano treść art. 378a k.p.k. Rozważania prowadzą do wniosku, że przewidziana w art. 378a k.p.k. możliwość przeprowadzenia czynności dowodowych podczas usprawiedliwionej nieobecności oskarżonego lub jego obrońcy jest nie do pogodzenia z obecnie obowiązującymi standardami rzetelnego procesu.

The aim of the article is to study a new regulation: the provision of Article 378a of the Code of Criminal Procedure (CCP), introduced with the amendment of 19 July 2019 in the context of fair trial standards. The right to defence, which is also an element of the fair trial standard, is vested in everyone from the moment when criminal proceedings are instituted against them until a final judgment is issued. It is important that the rights of defence must be procedural in order to be real and effective. The study refers to and discusses the following standards: constitutional, EU and Strasbourg, and then analyse the content of Article 378a of the CCP. The considerations lead to the conclusion that the possibility of taking evidence during the justified absence of the accused or his lawyer provided for in Article 378a of the CCP is incompatible with the current standards of a fair trial.