Doradztwo rolnicze w Polsce w latach 1918-2020

W opracowaniu scharakteryzowano pod względem organizacyjnym i liczbowym służby rolne i doradcze w Polsce, które funkcjonowały na przestrzeni ponad stu lat. Rozwój służby rolnej przedstawiono w ujęciu chronologicznym, pozwalającym na określenie kierunków zachodzących zmian. Charakterystykę przedstawiono na dwóch poziomach badawczych, w tym w podstawowych jednostkach organizacyjnych (gromada, gmina) i w jednostkach szczebla wojewódzkiego. Do jednostek szczebla podstawowego zaliczono gromadzką służbę rolną, gminną służbę rolną oraz instruktorów rolnych wywodzących się z powiatowych związków kółek rolniczych. Do jednostek szczebla wojewódzkiego zaliczono rolnicze rejonowe zakłady doświadczalne, wojewódzkie ośrodki postępu rolniczego oraz ośrodki doradztwa rolniczego. W 2008 r. wprowadzono akredytację komercyjnych (prywatnych) podmiotów doradczych, dzięki czemu dopuszczono do świadczenia usług doradczych przez izby rolnicze oraz osoby prywatne. W ten sposób stopniowo kształtuje się model doradztwa publiczno-prywatnego dominujący w Unii Europejskiej.

The study characterizes, in terms of organization and numbers, the agricultural and advisory services in Poland that have operated for over one hundred years. The development of the agricultural service has been presented in chronological order, which allows to define the directions of the changes taking place. The characteristics are presented at two research levels, including basic organizational units (group, commune) and voivodship level units. The basic level units include the commune agricultural service, communal agricultural service and agricultural instructors originating from poviat unions of agricultural circles. The provincial level units include agricultural regional experimental plants, provincial centers of agricultural progress and agricultural advisory centers. In 2008, the accreditation of commercial (private) advisory bodies was introduced, which allowed for the provision of advisory services by agricultural chambers and private persons. In this way, the dominant model of public-private counseling in the European Union is gradually taking shape.