IJburg - w poszukiwaniu równowagi

Celem artykułu jest wskazanie potrzeby przywrócenia racjonalnego podejścia do dzisiejszego planowania urbanistycznego i architektury. Wiele badań i projektów dotyczących współczesnego miasta koncentruje się głównie na różnych rodzajach „nowatorskich” konfiguracji miejskich, które mają poradzić sobie z obecnymi i przyszłymi problemami. Wydaje się jednak, że często brakuje w nich historycznej, kulturowej, psychologicznej i społecznej świadomości. A przecież postrzeganie i rozumienie miasta opiera się głównie na jego obrazach, wspomnieniach i konotacjach z przeszłości. Wciąż podejmowane są próby zbliżenia się do racjonalnej równowagi między starym a nowym, tradycyjnym a nowoczesnym, formą a funkcją, pięknem a postępowymi aspektami miasta. Tekst stanowi studium przypadku dzielnicy Amsterdamu - IJburg - jako przykładu dużego przedsięwzięcia, który może ułatwić omówienie roli i potencjału tkwiącego w tradycyjnej typologii urbanistycznej i architektonicznej, pomocnego w procesie tworzenia nowych układów miejskich. Wnioski przedstawione w tekście, oparte na analizowanym projekcie dzielnicy IJburg, koncentrują się na wskazaniu typów urbanistycznych i architektonicznych z przeszłości jako narzędzi projektowych, które wciąż mogą zapewniać niezwykłe twórcze i instrumentalne możliwości oraz funkcjonować jako nośniki znaczenia i tożsamości kulturowej.

The purpose of the text is to highlight the need to reinstate the rational attitude towards contemporary city planning and architecture. A number of studies and projects about the city today are focused mainly on different types of transformations, leading to “cutting-edge” urban configurations that would ultimately deal with current and future problems. However, these often seem to lack traditional, cultural, psychological and social awareness. And yet, human perception and comprehension of the city is mainly based on its traditional images, memories and connotations. There are still some attempts made to approach a rational balance between old and new, traditional and modern, of purely formal and purely functional, of beautiful and progressive aspects of the city. This text carries out a case study of the IJburg district of Amsterdam as a splendid example of contemporary development, that may help in discussion of the role and critical potential of traditional urban building typology in the transformation process of cities and territories, that lead to new urban configurations. The conclusions presented in this text, based on analysis of the project of IJburg, focuses on the use of urban and architectural types, from the past, as design tools that can still provide extraordinary, creative and instrumental possibilities, acting as carriers of cultural meaning and identity.