Lecznicze wody siarczkowe Ponidzia

W artykule przedstawiono charakterystykę hydrochemiczną leczniczych wód siarczkowych z rejonu Ponidzia. Właściwości fizykochemiczne wód określono na podstawie dostępnych archiwalnych wyników analiz wód z otworów wiertniczych w Busku-Zdroju, Solcu-Zdroju, Lesie Winiarskim, Wełninie oraz Dobrowodzie. Profil leczniczy badanych wód jest związany z dużą koncentracją siarki, występującej głównie w formie siarkowodoru. Wody siarczkowe Ponidzia zawierają również inne składniki swoiste nadające im cechy lecznicze, takie jak jod i fluor. Na podstawie charakterystyki hydrochemicznej leczniczych wód siarczkowych wyróżniono jeden typ hydrochemiczny – Cl-Na, H2S, I – występujący w trzech różnowiekowych seriach skalnych: neogenu, kredy górnej i jury górnej. Stwierdzono, że analizowane wody odznaczają się zróżnicowaną mineralizacją, wahającą się od 8,5 do 40,7 g/dm3, oraz zawartością siarkowodoru od 6,8 do 1064,0 mg/dm3. Za główny czynnik determinujący stopień mineralizacji badanych wód uznano procesy współdziałania wód podziemnych ze środowiskiem skalnym.

The paper shows the characteristics of sulphurous waters from the Ponidzie area. Physical and chemical properties of waters have been determined on the basis of results of analysis of the archived data from boreholes in Busko-Zdrój, Solec-Zdrój, Las Winiarski, Wełnin and Dobrowoda. The treatment profile of these waters is constrained by a high concentration of bivalent sulphur, measured as the amount of free hydrogen sulphide. The waters also contain many iodine, bromine and fluorine compounds. One hydrochemical type – Cl-Na, H2S, I – has been distinguished on the basis of the hydrochemical characteristics of the therapeutic waters. They occur in three different rock series: Neogene, Cretaceous and Upper Jurassic. It has been found that all of the waters have total dissolved solids (TDS) from 8.5 to 40.7 g/dm3 and the hydrogen sulphide content varies from 6.8 to 1064.0 mg/dm3. The research results prove that the variety of rock settings is one of the most important reasons for the water chemistry differentiation. In general, the chemical composition of thermal waters in this region is determined by the interaction between groundwater and different rock environments.