Światło wiary. Motyw słońca i jego chrześcijańskie konotacje w poezji Krystyny Saryusz-Zaleskiej

Artykuł przynosi omówienie sposobu funkcjonowania motywu słońca w poezji Krystyny Saryusz-Zaleskiej (1874–1945). Na gruncie twórczości poetyckiej młodopolskiej autorki nie mamy do czynienia ani z prostym utożsamieniem słońca z Boską potęgą, ani ze stałym przyporządkowaniem go którejś z Boskich postaci (Bóg, Chrystus, Maryja). Nie każde przywołanie słońca wiąże się z liryczną emanacją boskości; nie zawsze kiedy poetka wykorzystuje akcenty słoneczne, kontekst metafizyczny jest wyłączny lub choćby dominujący. Wiele jest bowiem w poezji Saryusz-Zaleskiej przykładów solarnego uniwersalizmu, kiedy słońce staje się symbolem życia, kiedy współtworzy efektowne pejzaże (morskie, górskie), kiedy pozwala w odpowiednim świetle pokazać piękno krajobrazu Włoch czy Dalmacji. Równocześnie jednak nie można mówić o trwałej sekularyzacji tego motywu, mimo wszystko bowiem wątki religijne bardzo często łączą się ze słońcem.

The paper discusses the way the motif of the sun functions in the poetry of Krystyna Saryusz-Zaleska (1874–1945). Basing upon the poetry of the author from the Young Poland epoch, we are dealing neither with a simple identifi cation of the sun with divine power, nor with a permanent assignment of it to one of the divine fi gures (God, Christ, Mary). Not every instance of invoking the sun is associated with a lyrical emanation of divinity; and not always when the when the poet uses solar accents, the metaphysical context is exclusive or even dominant. There are many examples of solar universalism in Saryusz-Zaleska’s poetry, when the sun becomes a symbol of life, when it co-creates spectacular landscapes (sea, mountain), when it allows for the demonstration of the beauty of the Italian or Dalmatian landscape in proper lighting. At the same time, however, there is no mention of a permanent secularization of this motif, because, after all, religious accents are very often connected with the sun.