Czy legalista może być anarchistą? O praktycznych koncepcjach prawa

The question about the limits of law enables us to look at law from the point of view of its practical concepts, a perspective determining the understanding of juridical activities. The author's argument demonstrates the political character of different concepts of law as well as their interdependency. On the other hand, the comparison of the juridical and political activities shows us the unavoidable contradictions between the above mentioned spheres of action. The thesis that there is an 'unfortunate partnership of law and politics' focuses on concrete social situations. They highlight the paradoxical intersections of juridical and political perspectives. Civil disobedience is a good example of a situation which can only be understood when the pragmatical model of law is applied. Moreover, the creative dimension of every individual implementation of norms needs to be taken into consideration.

Pytanie o granice prawa może stać się inspiracją do spojrzenia na działalność prawniczą od strony praktycznych koncepcji, które decydują o tym, jak prawo jest rozumiane. Prezentowana przez autora argumentacja zmierza do wykazania politycznego charakteru takich koncepcji oraz wewnętrznych zależności między nimi. Z drugiej strony zestawienie działalności prawniczej i politycznej ukazuje zasadnicze sprzeczności, jakie zachodzą między tymi dwiema sferami działania. Teza o "nieszczęśliwym związku" prawa i polityki każe z kolei skierować uwagę ku takim sytuacjom społecznym, w których krzyżowanie się perspektyw prawniczej i politycznej prowadzi do praktycznych paradoksów. Przykładem może być obywatelskie nieposłuszeństwo, którego zrozumienie wymaga zastosowania pragmatycznego modelu prawa i zwrócenia uwagi na kreatywny wymiar stosowania norm w konkretnych sytuacjach.