Rola krążowników lekkich w składzie brytyjskiej Grand Fleet w czasie I wojny światowej (1914–1918). W świetle Grand Fleet Battle Orders Johna Jellicoe

Krążowniki lekkie pojawiły się jako wyodrębniona klasa okrętów na krótko przed I wojną światową. Dzisiaj można je śmiało określić jako „szare eminencje” w szeregach ówczesnych marynarek wojennych. Wśród historyków i pasjonatów wojen morskich nie cieszą się takim zainteresowaniem, jak np. okręty liniowe, krążowniki liniowe oraz okręty podwodne. Stanowiły jednak ważny element dwóch największych flot wojennych tamtej epoki, brytyjskiej Grand Fleet i niemieckiej Hochseeflotte. Ich główne zadanie polegało na prowadzeniu dalekiego rozpoznania na rzecz floty. Miały też osłaniać okręty liniowe przed atakiem wrogich sił lekkich. Niniejszy artykuł przedstawia rolę krążowników lekkich w brytyjskiej Grand Fleet: największej flocie wojennej podczas I wojny światowej. W pierwszej części artykułu przedstawiona została geneza tej klasy okrętów. Następnie omówiono zadanie przewidziane dla krążowników lekkich operujących z flotą, wykorzystując w tym celu informacje zawarte w Grand Fleet Battle Orders – instrukcjach bojowych dla brytyjskiej floty liniowej, sporządzonych przez jej głównodowodzącego w latach 1914–1916 admirała Johna Jellicoe. Ich uzupełnienie stanowi przedstawienie działań brytyjskich krążowników lekkich podczas bitwy jutlandzkiej (1916), mające na celu analizę tego, jak w praktyce sprawdziły się wytyczne brytyjskiego dowództwa.

Light cruisers appeared as a separate class of ships shortly before World War I. Today they can be boldly described as „gray eminences” in the ranks of the then navies. They are not as popular among historians and enthusiasts of naval warfare as, for example, battleships, cruisers and submarines. However, they were an important part of the two largest navies of that era, the British Grand Fleet and the German Hochseeflotte. Their main task was to conduct long-distance reconnaissance for the fleet. They were also supposed to protect battleships against light enemy forces. This article explores the role of light cruisers in the British Grand Fleet: the largest navy during the First World War. The first part of the article presents the genesis of this class of ships. The tasks assigned to light cruisers operating with the fl eet are then discussed, using information contained in the Grand Fleet Battle Orders – combat instructions for the British navy, prepared by its commander Admiral John Jellicoe in 1914–1916. The article is rounded off with a presentation of the actions of British light cruisers during the Battle of Jutland (1916), aimed at analyzing how the guidelines of the British navy command proved to be successful in practice.

Leichte Kreuzer entstanden als eigene Schiff sklasse kurz vor dem Ersten Weltkrieg. Heute kann man sie getrost als die „grauen Eminenzen” in den Reihen der damaligen Kriegsmarinen bezeichnen. Unter Historikern und Liebhabern der Seekriegsführung wird ihnen nicht so viel Aufmerksamkeit gewidmet wie beispielsweise Linienschiffen, Linienkreuzern und U-Booten. Sie waren jedoch ein wichtiger Bestandteil der beiden größten Flotten jener Zeit, der britischen Grand Fleet und der deutschen Hochseefl otte. Ihre Hauptaufgabe bestand darin, zur Unterstützung der Flotte Fernaufk lärung zu betreiben. Außerdem sollten sie die Linienschiffe vor Angriffen vor feindlichen Angriffen schützen. Dieser Aufsatz befasst sich mit der Rolle der leichten Kreuzer in der britischen Grand Fleet, der größten Flotte des Ersten Weltkriegs. Im ersten Teil des Aufsatzes wird die Entstehungsgeschichte dieser Schiff sklasse dargestellt. Anschließend wird die Aufgabe der Leichten Kreuzer in der Flotte anhand der Grand Fleet Battle Orders erörtert, den Gefechtsanweisungen für die britische Linienflotte, die von 1914 bis 1916 von Admiral John Jellicoe, dem Oberbefehlshaber der Flotte, verfasst wurden. Ergänzt werden diese Ausführungen durch die Berichte über die Aktionen der britischen leichten Kreuzer während der Schlacht von Jütland (1916), um die praktische Funktionsweise der Leitlinien des britischen Kommandos zu analysieren.