Refleksje na temat dynamiczności i deliberatywności wykładni trudnych przypadków na przykładzie spraw dotyczących osób LGBTQ+

Artykuł rozważa liczne konteksty i wielopłaszczyznowość prawa do obywatelstwa, posiadania prawidłowego aktu stanu cywilnego, czy też korzystania z ulg bądź zwolnień podatkowych na takich samych zasadach jak inni obywatele, np. pozostający w związkach heteroseksualnych. Ukazuje ono, jak skomplikowane stało się orzekanie w sprawach, które ze względu na przedmiot regulacji powinny być względnie jednoznaczne i przewidywalne. Refleksyjność wykładni prawa pozwala uwzględnić nieeliminowalny aspekt jego zmienności, jak również płynność znaczenia pojęć i zwrotów użytych w tekście prawnym, co nakłada obowiązek odwołania się przez interpretatora do pozajęzykowych kontekstów wykładni, a więc do argumentów funkcjonalnych i systemowych. Autor wskazuje, że nie jest możliwe właściwe zrozumienie aktualnego kontekstu prawnego bez analizy kontekstu społecznego i kulturowego, zwłaszcza przy uwzględnieniu pluralizmu wartości jako modus vivendi społeczeństwa demokratycznego.

The article illustrates the numerous contexts and the multifaceted nature of the LGBTQ+ persons’ rights to citizenship, to have a correct civil status record, or to benefit from tax reductions or exemptions of on the same terms as other citizens, e.g., those in heterosexual unions. It shows how complicated it has become to adjudicate on matters that, in view of the subject-matter of regulation, should be relatively clear and predictable. Reflective interpretation of law makes it possible to take into account its non-eliminable changeability, as well as the fluidity of meaning of terms and phrases used in legal texts – factors which oblige the interpreter to refer to extra-linguistic contexts of interpretation, i.e., to functional and systemic arguments. The author considers that it is not possible to reach an adequate understanding of the current legal context without analysing the social and cultural context, especially when considering pluralism of values as the modus vivendi of a democratic society.