Central Park w Nowym Jorku, jego geneza i teraźniejszość

Central Park jest jednym z bardziej znanych oraz na pewno najczęściej odwiedzanym miejskim parkiem świata. Prostokąt o bokach 4000 × 800 metrów zajmuje powierzchnię 3,41 km2. Granicami Parku są ulice o nazwach: Central Park North, Central Park West, Central Park South i Fifth Avenue. Liczący obecnie ponad 150 lat zabytek Nowego Jorku jest jednym z pierwszych publicznych parków świata. Naturalną bazą dla powstania Parku jest interesująca konfiguracja terenu charakterystyczna dla całej wyspy Manhattan. Granitowa skała o niezwykłej twardości - tak można krótko scharakteryzować teren, na którym powstał Central Park. Central Park wygląda niezwykle naturalnie i trudno wprost uwierzyć, że został on w całości zaprojektowany przez człowieka, a właściwie zespół projektantów - wizjonerów, twórców amerykańskiej szkoły architektury krajobrazu, wśród których najbardziej znanym był Frederick Law Olmsted. Usytuowany pomiędzy 59 i 110 ulicą nowojorski Central Park jest niewątpliwie najbardziej znanym obiektem projektowanym przez Olmsteda. Posiada on wiele elementów charakterystycznych dla obiektów przez niego projektowanych - szerokie otwarte przestrzenie dla publiczności, malownicze widoki i wijące się ścieżki spacerowe. Zgodnie z projektem Olmsteda nawieziono 500 000 stóp sześciennych humusu zebranego z pól New Jersey. Ziemia została przekopywana ręcznie i przy użyciu nowoczesnych maszyn. Zasadzono 4 miliony drzew, krzewów i roślin reprezentujących 1400 gatunków botanicznych. Został zaprojektowany wewnętrzny niezależny system komunikacji - osobno dla pieszych, powozów oraz koni. Liczne mostki zapobiegały kolizjom. Powstawały pierwsze budowle - The Dairy (Mleczarnia) oraz tak zwane "Serce Parku" - dwupoziomowy plac z fontanną zwany Bethesda Terrace i Promenada, czyli The Mall.Central Park jest miejscem prawdziwie demokratycznym. Niezależnie od wysokich cen mieszkań położonych najbliżej Central Parku, w Parku wszyscy mają równe prawa. Przybysze z innych dzielnic biorą udział w imprezach organizowanych przez Park na równi z mieszkańcami z sąsiadujących z Parkiem domów. Podobnie jak sto lat temu, tak i dziś dla nowojorczyków Central Park jest ich prywatnym podwórkiem, szczególnie ulubionym miejscem spotkań mieszkańców miasta. Matki przyprowadzają tutaj dzieci na liczne place zabaw. Starsi i młodzież jeżdżą na rowerach, wrotkach, konno. W niedzielę można spotkać turystów z całego świata (szczególnie licznie w pobliżu Metropolitan Museum), a także przybyszów z innych miast Ameryki czy dzielnic Nowego Jorku.

Central Park is one of the best known, and certainly the most often visited, city parks in the world. A rectangle measuring 4,000 × 800 metres covers the area of 3.41 km2. The streets: Central Park North, Central Park West, Central Park South and the Fifth Avenue indicate the Park boundaries. This over 150-year-old historic landmark of New York was one of the first public parks in the world. The interesting lie of the land, characteristic for the whole island of Manhattan, provided a natural base for creating the Park. Granite rock of unusual hardness - this could in brief characterise the area in which Central Park was created. Central Park looks very natural and it seems almost unbelievable that it was entirely designed by a man, or actually by a team of designers - visionaries, founders of the American School of landscape architecture, among whom the most famous was Frederick Law Olmsted. Located between the 59th and the 110th Streets, the Central Park in New York is undoubtedly the best known object designed by Olmsted. It possesses numerous features so characteristic for objects he designed - wide open spaces for the public, picturesque views and winding paths. According to Olmsted's project, 500,000 cubic feet of humus collected from New Jersey fields was brought to the Park. The soil was dug over by hand and with the use of modern machinery. 4 million trees, shrubs and plants representing 1400 botanical species were planted. An independent internal traffic network was designed - separately for pedestrians, carriages and horses. Numerous bridges helped to avoid collisions. The first buildings were erected - The Dairy and the so called "Heart of the Park"- a split-level square with a fountain called Bethesda Terrace, and the Promenade or The Mall.Central Park is a really democratic place. Regardless of the exorbitant prices of apartments located in the vicinity of Central Park, everybody is equal in the Park. Guests arriving from other residential districts participate in the events organised by the Park as well as the inhabitants of the apartment houses adjoining the Park. Just like one hundred years ago, today the Central Park seems a private backyard for all New Yorkers, a favourite meeting place of the city dwellers. Mothers bring their children to the numerous playgrounds here; adults and the young cycle, roller-skate or ride horses. On Sundays tourists from all over the world can be encountered here (in particularly large numbers in the vicinity of the Metropolitan Museum) as well as arrivals from other towns and cities in America, or other residential quarters of New York.